Compost over de jonge Cot

Als we na ruim twee maanden te zijn weggeweest, vlak voor Kerst, weer op de wijngaard belanden, is het idioot zonnig en windstil weer. We lunchen met een zonnehoedje op het terras. De thermometer wijst 28 graden aan.

De wijngaard is al grotendeels gesnoeid. Verderop zijn de akkers ingezaaid met de eiwitrijke wikke (familie waartoe ook de veldboon behoort), een ideaal streekeigen veevoer. Ook de gerst steekt zijn groene strengeltjes al op.

In de rijen tussen de wijnstronken is een mengsel van haver, radijs en wikke gezaaid. De kleine plantjes halen stikstof uit de lucht en zetten het om in nitraat dat de wijnplanten kunnen gebruiken voor hun groei. In het voorjaar worden ze omgeploegd en dienen ze als een compost.

Dichterbij huis blijken tot onze verrassing de grote hopen tuinafval, vooral redelijk recent grasmaaisel, door bacteriën al omgezet in zwarte compost. En zo zijn we net als in december 2020, in december 2019 en in oktober 2018 voor de vierde keer met kruiwagens compost in de weer.

Dit keer was de piepjonge cot de gelukkige. De negen bomvolle kruiwagens bleken vandaag genoeg voor een flinke schep op de helft van de plantjes. En passant verplaatsten we de compostbedden en zaagden overhangende takken weg om meer regen op de broeiende hopen te krijgen. Ook mengden we de overgebleven, nog niet volledig gecomposteerde grassen met aarde en met de gft-bak, waarop we steeds de grote hoeveelheid schillen storten van de groenten die de Bellevue-gangers eten. Zo hebben we mogelijk al deze zomer weer een nieuwe ronde voor de andere helft van de jonge cot.

Dit werkje geeft altijd een heerlijk ‘circulair’ gevoel.

Een middag op kasteel Groeneveld

Twee keer per jaar organiseert uitgeverij Publiera, dat onder meer het glossy magazine Maison en France uitgeeft, een dag op een kasteel. Vandaag, 26 november, was Kasteel Groeneveld in de bossige omgeving van Baarn gastheer, en Bellevue was erbij.

Tweehonderd mensen met plannen voor een vakantiehuis of een onderneming als Bed and Breakfast konden in de chique ambiance advies krijgen. Hoe werkt een koopcontract? Met welke belastingen krijg je te maken? Waar moet je op letten met aannemers?

Aanwezig was zelfs een Nederlandse bouwonderneming die offertes maakt en de verbouwing in Frankrijk zelf komt uitvoeren.

Er waren algemene lezingen en concrete werkseminars. Tussendoor zong een Fransman chansons en deelde kaartjes uit dat je bij hem (beter) Frans kunt leren spreken.

Proeftafel

Tussen de sessies door dwaalden de aanwezigen door de kasteelkamers, en in een daarvan zagen zij een proeftafel van Domaine de Bellevue met flessen en glazen Chardonnay, rosé en Cuvee Maarten 2020. De bezoekers konden een proefglas afnemen, losse flessen kopen of een mooie kennismakingsdoos met al onze wijnen meenemen.

Enkele geanimeerde gesprekken volgden. We noteerden bijval en bewondering om op afstand zo’n mooie biologische wijngaard te onderhouden. Een ander Nederlands wijnbedrijf, Chateau Camparnaud uit de Provence, was vertegenwoordigd door zijn importeur, wijnhandel Ouwerkerk uit Arkel. Uiteraard wisselden we onderling ervaringen uit.

De uitgever die de dag had georganiseerd, heeft de Chardonnay van Bellevue geselecteerd om premium-abonnees van het blad Côte & Provence twee keer per jaar te tracteren. Het derde blad, En Route, besteedde dit voorjaar al aandacht aan Bellevue in een artikel onder de kop 'Lekker biologisch'.

Langzaam rijpt een 'wilde' Cuvée Maarten

Rustig, heel rustig, rijpt in ons eigen nieuwe stalen vat van 700 liter een wel heel bijzondere Cuvée Maarten.

In 2021 plukten we zeer rijpe Merlot en Cabernet en brachten de druiven naar Matthieu en Frank, buren en eigenaars van Domaine Le Pas de la Dame. In hun kelders zetten wilde gisten de suikers uit de rode druiven om in alcohol, met als resultaat een ultieme vin naturel. Vandaar de naam (Maarten Sauvage 2021) voor deze experimentele wijn, die volgend voorjaar op fles wordt gezet en een nieuw etiket zal dragen. Verder verklappen we nog niks.

Wilde gisten

Tot nog toe maken we onze biologische wijn met geselecteerde, speciaal gekweekte biologische gisten, die in zakjes te koop zijn. Maar het gebruik van gekweekte gistcellen is nog maar 100 jaar oud. Duizend jaar lang werd wijn gemaakt met 'wilde gisten', levures indigènes, die overal in de omgeving voorkomen. (Laat bijvoorbeeld een banaan te lang op de fruitschaal liggen en de vrucht wordt bruin en gaat gisten -- het spontane werk van gisten uit de omgeving.)

In de kelders van Le Pas de la Dame komen zulke gisten terecht op onze rijpe druiven. We helpen het vergistingsproces wel een handje door het te ontsteken met een klein beetje al gistende wijn van Le Pas de la Dame.

De wijn heeft nu een prachtige dieprode kleur en een krachtig aroma van zwaar rood fruit. Hij is al bijna helemaal gerijpt. Wordt vervolgd!

Utrechtse restaurants kiezen voor Cuvée Maarten

Twee Utrechtse restaurants zetten onlangs Bellevue Cuvée Maarten 2017 op de wijnkaart, en wisten zo nog te profiteren van de laatste dozen van deze mooi uitgerijpte wijn uit de donkere kelders van Domaine de Bellevue.

Zowel het Gastmaal Café aan de Griftstraat als De Zware Jongens in het Muntgebouw zetten deze soms wat onderbelichte Bellevue op de menukaart. Naast de prijs (€33,50 per fles) vermeldt die onder meer: 'Sappig, kersen, en paars zoals het etiket!'

De Zware Jongens is een vegetarisch pop-up restaurant. 'Een leuke plek voor creatieve mensen,' zegt Arjen Miedema, eigenaar van wijnspeciaalzaak Vleck in Utrecht. De Zware Jongens moeten eind dit jaar uit het Muntgebouw, waar vroeger de guldens en rijksdaalders werd geslagen. Het pand wordt verbouwd. 'Het restaurant gaat zeker door, misschien in de verbouwde locatie, misschien elders, maar wij blijven aan ze leveren,' zegt Arjen.

Het Gastmaal Café is een filiaal van De Keuken van Gastmaal, vlak om de hoek van het Utrechtse Vleck. Daar stonden we al eens eerder op de kaart met Bellevue Chardonnay. In Gastmaal Café is nu Bellevue Maarten 2017 dus ook in de smaak gevallen. 'Ze koken er behoorlijk op niveau,' zegt Arjen.

Fraaie oogst wit, minder rood door hagel en droogte

De oogsttijd viel ongewoon vroeg dit jaar. Droogte en vooral hoge temperaturen in de zomer maakten dat de druiven snel rijpten.

Zelfs op 300 meter boven zeeniveau, de hoogte van Domaine de Bellevue, was het in de zomer extreem warm. Maar dat het moment om te oogsten zó vroeg zou zijn... Voor het eerst in de geschiedenis oogstten wij de Chardonnay in de maand augustus. Op de laatste dag van de maand weliswaar, maar toch.

De oogstmachine van Pascal rammelde de ongelofelijke hoeveelheid van 7000 kg druiven van het oude veld Chardonnay en nog eens 7000 kg van het nieuwe veld. Nog nooit hadden we zoveel van onze populaire witte wijn in het vat liggen. Belangrijker nog was dat de druiven zeer rijp en gaaf zijn.

'Je kunt tevreden zijn, ils sont tres jolis', zei wijntechnicus Thibault. 'Het wordt een mooie wijn.'

Hagelbui

Vandaag, een paar weken later, volgt de oogst van de Merlot, Cot en Cabernet Franc op het tot AOP gepromoveerde grote veld. We laten het oogsten dit jaar hier even over aan de machine. De opbrengst wat betreft kilo's valt dit jaar tegen. In dit veld heeft de droogte van de zomer meer toegeslagen dan in de Chardonnay. Maar we zien nu ook goed hoe de hagelbui van eind april heeft huisgehouden. Een kleine hagelstenenregen trok in een rechte lijn diagonaal over het veld, nu terug te zien als een zone van planten waaraan opeens geen enkele druiventros hangt, rien du tout!

Gelukkig lijkt ook bij de rode oogst de kwaliteit wel in de haak. We gaan het over een tijdje proeven en zullen dan verslag uitbrengen.

Door de kleinere opbrengst aan rode druiven staat al wel vast dat Bellevue Rosé 2022 helaas in het aanbod zal ontbreken. Gelukkig hebben we zoveel wit als we willen om dat gat te vullen!

Najaarsproeverij weer druk als vanouds

Op de najaarsproeverij, de eerste waarbij de risico's van Covid even bijna waren vergeten, was het bij restaurant Kien weer druk en gezellig als vanouds, en werden de aanwezigen bijgepraat over weer een droog jaar biologisch boeren.

‘Wat een heerlijke Cuvée Maarten’ en ‘Een lekker frisse en subtiele Chardonnay, zeg’ -- een paar van de mooiste complimenten die we als trotse wijnmakers eigenlijk kunnen krijgen. En we hoorden ze regelmatig op deze alweer 19e proeverij. Niet gek dus dat veel mensen naast hun jaarlijkse wijnpakket met een extra doosje naar huis gingen. Het einde van de voorraad Cuvée Maarten 2019 begint nu al in zicht te komen!

Aroma's

Zelf zijn we ook goed te spreken over de krachtige en toch soepele rode wijn, die we in 2019 onder optimale omstandigheden konden plukken. En in de altijd aangename Chardonnay begint de jonge aanplant van 2018 een steeds groter aandeel te krijgen ten opzichte van de twintig jaar oudere stokken uit 1998. Het resultaat is een mooie balans tussen oud en jong.

Vooral Cuvée Maarten heeft deze jaargang veel ‘droesem’, kristallen van wijnsteenzuur die bezinken tot in het laatste restje van de fles. Dat komt omdat we deze wijn voor het bottelen minder sterk hebben gefilterd. De kleine schildeeltjes blijven de wijn tot in de fles extra aroma’s geven, maar als je er niet op verdacht bent geven ze ook kans op een troebele laatste slok.

Tijdens de proeverij deden we nog eens voor wat we ook al eens in een (wat donker) filmpje toonden: schenk het laatste restje gewoon uit in het glas, ruik de sensationele aroma’s en drink het glas voorzichtig nippend leeg terwijl je het langzaam ronddraait.

Damherten lessen dorst met jonge aanplant

Door het ijverige en gedisciplineerde werk van de mei- en juniteams bleef het zomerwerk in de wijngaard afgelopen maand grotendeels beperkt tot surveilleren en bijhouden.

Hier en daar stopten we wat hangende en springerige takken terug en plaatsten we wat extra clipjes in de ijzerdraad om de steeds grotere stengels te steunen.

In de Merlotvelden was nog wel enige ondersnoei nodig, want die planten zijn deze zomer minstens zo ijverig als onze teams. De jonge aanplant is voor de mooiigheid grondig geschoffeld met veel aandacht voor opkomende distels. De jonge plantjes krijgen een droomstart.

Het grote veld herpakt zich aardig van de schade van de hagelbui in april, al missen sommige rijen nog wel behoorlijk wat druiven.

Droogte en hittestress

Waar we niets aan kunnen doen, is dat de regen, op enkele kleine onweersbuien na, uitblijft. Onze regendansen blijven onbeloond.

Het watertekort leidt op de hoogste en droogste percelen tot een beginnende droogtestress, gekenmerkt door gele bladeren. Over het geheel genomen blijft de wijngaard er echter opvallend fris en groen uitzien. Waarschijnlijk zitten de heuvels nog vol met het regenwater van maart en april.

Problematischer zijn de enorm hoge temperaturen, ook in de nacht. Door hittestress gaan de bladeren hangen en sluiten ze hun huidmondjes. Ook wijnboeren kampen met de gevolgen van temperaturen tegen de veertig graden: om zes uur op het land, half 11 er weer vanaf, daarna is het niet meer te doen.

Dorstige damherten

Door de droogte werden de door ons juist zo vertroetelde jonge Cot-planten belaagd door een nieuwe vijand: een groep damherten begon doodgemoedereerd van de frisse, sappige blaadjes te eten. We snappen dat ze dorst hebben, maar de jonge aanplant heeft de energie uit de bladeren hard nodig om diepe wortels aan te leggen.

Na overleg met een verzekeringsexpert spoten we een spulletje op de jonge, kwetsbare plantjes. Het werkt: de herten zoeken sindsdien andere manieren om hun dorst te lessen.

Door zon en warmte loopt de wijngaard razendsnel uit. Liep hij in mei nog tien dagen achter op het gemiddelde, nu lopen de planten tien dagen voor op een gemiddeld schema. Het betekent dat we een vroege oogst krijgen dit jaar, te beginnen met de Chardonnay, eind augustus.

Hitte dwingt tot tropenrooster

De afgelopen zes weken raasden op diverse momenten maar liefst zes teams door de wijngaard. Ze trokken onkruid en distels uit de grond, voerden voor de tweede (en soms derde keer) de ondersnoei uit, hesen draden omhoog en brachten niet zelden eerder gelifte draden een etage hoger.

Mooie nieuwe loten die onderin uit zieke of omver gereden planten ontspringen, zijn gekoesterd en ondersteund met een flexibel stukje textieldraad waaraan ze zich kunnen vastgrijpen.

De jonge aanplant van de Cabernet Franc werd als een pergola in de draden gedraaid. De loten zijn dit eerste volle jaar soms al twee meter lang.

Ondertussen is het droger en warmer geworden. Op warme dagen werd een gedisciplineerd tropenrooster-regime doorgevoerd: om zes uur, soms half zes, stonden de equipes al op het land; ontbijten en koffiedrinken pas na tien uur. Tijdens de siësta werd soms wat gedut en gelezen, soms gefietst, al was het eigenlijk ook daarvoor vaak al te heet.

Amandelboom

Binnenshuis liep de temperatuur op tot 25 graden, maar ondanks de warmte werden tien al jaren niet meer gebruikte radiatoren afgekoppeld en als 350 kilogram oud ijzer afgevoerd.

Buiten werden de ramen gelapt en de in april ernstig geblesseerd geraakte eeuwenoude amandelboom recht afgezaagd en van een wondzalf voorzien.

De rietplanten in het helofytenfilter voor het huis slaan eindelijk aan. Onkruid in het filter, zoals forse tomatenplanten (de zaadjes komen met ontlasting mee), is eruit getrokken. En na twee jaar is ‘het parkje’ pal aan de voorzijde van de wijngaard weer een keer helemaal netjes gemaaid.

Het Bellevue-team dankt de ijverige teams met Renée (en peuter Lucy), Josse en Marthe; Edith; Addie en Andrea; Caroline, Saskia, Jorie, Wenny, Harry, Sonja, Marian; Liesbeth Hovenier, Liesbeth Velo, Nicoline en Ineke.

Le nouveau Chardonnay est arrivé!

De Chardonnay Bellevue editie 2021 is in Nederland gearriveerd. Het grote succesnummer van Domaine de Bellevue, dit jaar voor de helft gemaakt van druiven van oude Chardonnay-planten en voor de andere helft bestaand uit druiven van de piepjonge aanplant van 2018, is weer ruim voorradig.

We zijn er erg tevreden mee. Het is een prachtig huwelijk geworden tussen de geurige, zware aroma’s van de oude ranken en de heerlijke frisheid van de jonge plantjes, waarvan de druiven nog een wat lager alcoholpercentage geven.

Grondstoftekorten

Het had nog flink wat voeten in de aarde al deze mooie flessen in Nederland te krijgen. Ook Bellevue heeft last van grote grondstoffentekorten. Door een schaarste aan glas is het in Frankrijk dit jaar extra moeilijk om voldoende flessen in te kopen. Ook papier (etiketten), karton (dozen) en aluminium (capsules) zijn schaars en duur.

De vertraging van twee maanden was jammer, want juist in de afgelopen maanden moesten we door het mooie, warme weer al veel ‘nee’ verkopen. Maar dat is nu gelukkig voorbij: er is volop in voorraad.

Door de grondstofperikelen en de torenhoge dieselprijs moeten we helaas wel een kleine prijsverhoging doorvoeren. Abonnees betalen €39 per doos van zes flessen, niet-abonnees €43. Nog steeds een prima prijs voor een razend populaire Chardonnay.

Jonge Cabernet Franc krijgt opleiding

De vorig jaar geplante Cabernet Franc-planten zitten nog steeds in de baby-fase, en in hun tweede jaar beginnen ze echt aandacht te vragen.

Niet alleen moeten de voetjes worden van onkruid worden schoongemaakt, we moeten ook zorgen dat ze recht omhoog groeien.

Bij het ‘opleiden’ van één jonge loot hoort een belangrijke beslissing, want in het tweede jaar kiezen we in feite welke loot gedurende het hele leven van de plant de druiven gaat dragen. We willen daarvoor dus een mooie rechte loot kiezen.

Ief voert deze klus dit voorjaar in haar eentje uit. In 2019 werkten we, bij de jonge Chardonnay-planten, met blauwe touwtjes, die er binnen een jaar weer af moesten. Dat was toen een heidens karwei. Nu, bij de Cabernet Franc, werken we met plastic clipjes die de loot langer begeleiden en later ook weer kunnen worden hergebruikt. Wat blijft is het ‘dieven’. Door tussenlootjes weg te halen, zal de voorbestemde stam kaarsrecht groeien.