12 december 2014

Domaine de Bellevue treurt

MAARTEN IS DOOD

Snoei en praat
Paal en draad
Oogst en raad
Man en maat

Domaine de Bellevue treurt
om het verlies van Maarten Evenblij


01 december 2014

Biotarwe Bellevue naar Biobakker in Quilan

Leuk nieuws van de graanakkers van Bellevue. Na zes jaar luzerne, dat als veevoer voor koeien en schapen diende, zaaien we eenmalig een wat vergeten tarweras in.

Thierry Bonhomme, de man die zich al jaren bekommert om onze akkervelden, heeft contact met bakker Rolf in Quillan, veertig kilometer zuidwaarts. Die zoekt akkers waar hij de variëteit ‘Renan’ kan inzaaien, een zachte tarwe die meel oplevert voor broodjes.Het mooie van luzerne is dat je er na eenmalig inzaaien geen omkijken meer naar hebt. Twee keer per jaar maaien en balen persen volstaat. Na een jaar of zes worden de luzernevelden echter niet alleen minder productief. Landbouwregels maken dat de velden dan ook vervallen in de wat denigrerende administratieve categorie ‘prairie permanente’. ‘Voor de premie en landbouwsubsidie maakt het niks uit, maar je verliest wel het recht om nog ooit tarwe, zonnebloemen, erwten of linzen op je akkers te verbouwen’, zegt Muriel Barbaste van het regionale departement van het Ministerie van Landbouw in de Aude. Niet dat we daar voorlopig plannen voor hebben, maar het is misschien toch slim onze vrijheid niet teveel in te perken.

Dus nemen we nu op de acht van de zestien hectare oudste luzernevelden de Renan-tarwe, populair onder biologische broodbakkers. Op drie hectare komt gerst, en vijf hectare blijft braak liggen.

Voordeel is dat de tarwe na een lange cyclus van luzerne het doorgaans goed doet op de met stikstof uit de lucht opgeladen bodem (groenbemesting). Vanaf de zomer van 2015 gaan we natuurlijk op bezoek bij bakker Rolf in Quillan om wat Renan-brood van de Bellevue-bodem te kopen. Ook in 2016 zaaien we een tarwe in, om daarna waarschijnlijk weer een fijne cyclus met luzerne te beginnen.

20 november 2014

Gemakkelijk drinkbare Bellevue 2013 op proeverij

Door een cocktail van omstandigheden zijn we dit jaar laat met de jaarlijkse Bellevue-proeverij. In de fraaie ambiance van restaurant Ivo’s Kitchen (Baarsjes, Amsterdam) kwamen op zondag 9 november zoals gebruikelijk omstreeks honderd mensen hun wijnpakket ophalen.

Ze proefden de nieuwe rode wijn, alweer de achtste rode wijn van Bellevue-bodem. Zacht, fruitig, soepel, op dronk, zo hoorden we. Impressies van kersen en rood fruit.

De aanwezigen horen en zien ook het verslag van het oogstjaar 2014. Een voorjaar en vruchtzetting volgens het boekje, totdat een hageltornado op zondag 6 juli 30 procent van de oogst vernielt. Desalniettemin rijpen de druiven mooi af, en halen we eind september en begin oktober een mooie oogst binnen, waarvan bijna 6000 kilo met de hand geplukt.

30 oktober 2014

Ondanks juli-hagel behoorlijk goede oogst

Een goede oogst, een goede kwaliteit en behoorlijk wat kilo’s. Dat is het resultaat van druivenoogst die we zowel met de hand als machinaal plukten. De oogst 2014 mag er wezen, ondanks de hagelbui van begin juli.

Bellevue zet vooral met de handgeplukte oogst een flinke stap voorwaarts. In 2012 oogstten we het biologisch perceel Merlot op het juiste moment, maar waren we met te weinig mensen. Het jaar erop waren we met twaalf mensen, maar eigenlijk net een paar dagen te laat. Dit jaar pakten we het grondiger aan. Gedurende drie weekenden waren er steeds vier tot zes mensen paraat om de meest rijpe druiven van de ranken te plukken.

Daarbij was het ook de kunst om te wachten. Secure analyses van suikergehalte en zuurgraad van de druiven wees uit dat het eerste team eind september duidelijk te vroeg was. Maar geen nood, met hen haalden we een rijke oogst aan walnoten binnen. We zaagden bovendien drie kubieke meter eikenhakhout. Ook namen we na tien jaar de snoei van heesters en bomen in de tuin grondig onder handen.

Het weekend erop kon het tweede team wel aan de slag met de klus waarvoor ze waren afgereisd. We haalden mooie rijpe Merlotdruiven van het biologische perceel binnen. Bijna 1900 kilogram belandde in ons eigen vat bij experimenteerbedrijf Domaine de Cazes.

Vervolgens begonnen de vier eigenaren op de donderdag daarna hoogstpersoonlijk aan de handmatige oogst van superrijpe Cabernet Franc. In het weekend maakten we het af. De Cot, die het zwaarste was getroffen door de hagel, was niet optimaal rijp geworden door de hagel. Omdat we toch een typische ‘stijl Malepere-wijn’ (Merlot, Cabernet Franc, Cot) willen, hebben we toch we een beetje Cot (500 kilogram) geoogst om deze samen met de mooiste trossen van een ander veld Merlot tot rode wijn te vergisten.

Het laatste weekend haalden we nog 1400 kilogram van een perceel Merlot binnen. Ongelofelijk! Bij Domaine de Cazes ligt niet alleen de (machinale geoogste) Chardonnay op het vat, in drie verschillende vaten ligt handgeplukte bioMerlot, Cabernet Franc en een beetje Cot gemengd met Merlot te rijpen. Vanaf Kerstmis kunnen we samen met wijnmaker Philippe de optimale blend gaan samenstellen.

Het grote voordeel van de organisatie in dit oogstjaar is dat de oogstmachine van Pascal kon wachten tot wij in alle rust de mooiste trossen met hand hadden weggeritst. Op dinsdag 7 oktober ging er nog eens ruim 30 duizend kilo rode druiven naar Cave La Malepere waar onze druiven rijpen. We kunnen deze machinaal geplukte wijn straks rustig vergelijken met de handgeplukte druiven.

Voor dit geweldige resultaat dankt het supertevreden Bellevue-kwartet Mirjam, Dorien en Rita; Puk, Diny, Marina, Jorie en Marian; Aphque, Anthony, Joost, Katrien, Jan en Marieke; Elle en Barbara.

31 augustus 2014

Calm after the storm

In augustus werken we hard om de kwalijke gevolgen van de hagelstorm zoveel mogelijk binnen de perken te houden. “Laat alle normale werkzaamheden maar zitten, haal blad weg, haal blad weg en haal blad weg”, is het devies.

De zomer van 2014 in Zuid-Frankrijk is instabiel: niet echt warm, de ochtenden vaak grijs, de nachten aan de koele kant en er valt vooral veel regen.

Al dat vocht doet de toch al door de hagelstorm gekwetste wijngaard geen goed. Druiven die kapot zijn gehageld, drogen netjes uit tot harde puntjes.

Gevaarlijker zijn de druiven die een kleine blessure in de vorm van een scheurtje in het velletje hebben opgelopen. Daar kan door regenwater en dauw rotting en schimmel ontstaan die met de rijping en de stijging van het suikergehalte om zich heen kunnen grijpen.

In een normale zomer schoffelen we wat, vertroetelen ons Merlotbioveld en de gevoelige Chardonnay-druiven en halen de laatste uitlopers aan de onderstammen weg. Vanaf half juli geldt slechts één gebod: blad wegtrekken, en wel aan de oost- of noordzijde van de planten. Aan de west- of zuidzijde kunnen druiven verbranden in de zon, dus daar dient het blad als parasol.

Deze zogeheten effeuillage dient meerdere doelen. Minder blad betekent meer ventilatie rond de druiventrossen en dat vinden schimmels en insecten niet leuk. ‘Bovendien helpt het licht, en vooral dat van de ochtendzon, de druiven mooier te rijpen’, zegt Emmanuel Robert, die met een heggenschaar razendsnel de bladeren rakelings langs de druiventrossen wegknipt.

Voor de laatrijpende Cabernet franc geldt bovendien dat het zonlicht pyrazines in de druiven verbrandt, leren we. ‘Deze stoffen kunnen een niet aangename, vegetale smaak van groene paprika’s aan de wijn geven.’

Uiteindelijk weten we bijna vijf hectare van onze acht hectare te effeuilleren. Niet met de schaar, maar met de hand, als katten klauwend in het gebladerte.

De schade door de hagelstorm is intussen vastgesteld op gemiddeld dertig procent, met 15 procent verlies in de Chardonnay en 55 procent kapot in de Cot.

Wat er echter tevoorschijn komt na de effeuillage mag er wezen. Vanaf half augustus verschijnen er weer de bekende rode blosjes op de rode druiven, eerst Cot en Merlot, later ook de Cabernet Franc. De véraison is begonnen.

Eind augustus noemt technicien Thierry Grimal de Chardonnay van Bellevue zelfs de mooiste die hij in de streek heeft gezien.

De verwachting is dat de Chardonnay omstreeks 10 september wordt geoogst, de rode druiven volgen in de periode vanaf 20 september. Nu hopen op rustig nazomerweer!

01 augustus 2014

Forse hagelschade -- update

Een maand na de verschrikkelijke hagelbui van begin juli 2014 kan de balans wat beter worden opgemaakt. De adviseur van de ‘hagelverzekeraar’ Groupama loopt met ons en regisseur Pascal door de velden om de schade op te nemen.

“Ik hoorde dat ik naar de Malepère moest en hield mijn hart vast. 80 tot 100 procent schade is er”, zegt Eric Vialade, zelf verantwoordelijk voor de wijn van Château Rives-Blanques bij Limoux, eigendom van een Nederlandse familie, ongeveer 25 kilometer verderop. Hij vouwt zijn lijst met veertig door hem te bezoeken adressen uit op de motorkap van zijn auto, vinkt Bellevue af en noteert oppervlakte en druivensoort van onze diverse percelen.

Het valt mee op Bellevue. Tussen de 30 en 60 procent, is zijn conclusie. Vooral de Cot is zwaar getroffen. Bij uitstek aan de kant waarop de wind stond, hebben de hagelstenen hun verwoestende werk gedaan. Opvallend zijn natuurlijk de verdorde bladeren en aangetaste trossen, maar er is meer. Eric wijst op bruine plekken op de takken waar de bast is gespleten. Soms vele per tak. “Hier heeft een hagelsteen de tak geraakt en hier ook en daar”, wijst hij. “Dat zijn zwakke plekken die gemakkelijk breken. Dat zul je straks na het snoeien merken als de door jullie geselecteerde baguettes afbreken bij het attacheren ervan.”

De expert wijst eveneens op beschadigingen aan de steeltjes van sommige druiventrossen. Ook dat zijn zwakke plekken die ertoe kunnen leiden dat de trillingen van de naderende oogstmachine de trossen al los schudden voordat de druiven in de oogstbak kunnen vallen.

Tijdens het werken in de wijngaard ervaren we later inderdaad de kwetsbaarheid van de takken. Als we uit de haag van druivenplanten gewaaide takken willen terugstoppen tussen de draden breken ze dikwijls af: precies op het punt waar een hagelsteen ze heeft getroffen.

Een week later op de ‘technische dag’ van de experimenteerboerderij van de gezamenlijke wijncoöperaties in de streek (waar onze biomerlot nu twee keer is gemaakt) horen we het hagelrapport van deze zomer. Diverse hagelbuien zijn over de streek – het departement Aude – getrokken, maar geen was zo fel en vernietigend als die van 6 juli. Ruim 12.000 hectaren druivenplanten werden getroffen, waarvan 1.500 hectaren voor 80 tot 100 procent als verloren moeten worden beschouwd. Met een ernstig gezicht noemde de technicus ons dorp, Arzens, als een van de meest getroffen plaatsen.

10 juli 2014

Bellevue overleeft ternauwernood hagelstorm

Zondagavond 6 juli, 19.00 uur. Het is een warme dag geweest. Plotseling betrekt de lucht. Inktzwarte wolken, aantrekkende wind. Dan vallen de eerste, dikke regendruppels en vervolgens vrij snel iets wat elke wijnboer vreest: hagel, kaliber kiezelstenen, vergezeld van hevige windstoten. In een kwartier is het voorbij. Het gevolg: flinke schade. Eerste schatting: 40 procent van de oogst is verloren.

Tien jaar lang zijn we de dans ontsprongen, maar nu is het raak. Vanuit het westen raast de hagelbui door ons departement de Aude richting zee om vlak daarvoor nog even noordwaarts af te buigen naar de bekende wijnstreek Minervois. Volgens deskundigen is in de provincie 15.000 hectare wijngaarden en graanvelden getroffen. Sommige velden met zonnebloemen lijken wel spinazie. De minister van Landbouw komt hoogstpersoonlijk een kijkje nemen in de streek.

Vergeleken met onze benedenbuurman Frederic komen wij er nog goed van af. “Het is een catastrofe”, zegt de sympathieke jonge wijnboer die al tien jaar geheel biologisch boert. “Ik heb niet alleen dit jaar geen oogst, maar mis ook het hout om te kunnen snoeien voor 2015.”

Zijn velden lijken door het epicentrum van de hagelstorm getroffen. Er zit amper nog blad aan de struiken. Veelbelovende trosjes zijn er helemaal vanaf geranseld of hangen er troosteloos als bruine krenten bij.

Bij ons lijkt het op het oog mee te vallen. Veel blad en mooie trosjes liggen op de grond. Maar vooral aan de oostzijde van de planten zijn de trossen gaaf en hangt het blad, onontbeerlijk voor de fotosynthese en dus voor de suikers, er ongeschonden bij. Helaas heeft de hagelstorm de bladeren aan de zuid- en westzijde weggeslagen. De overgebleven trossen zijn nu ongewapend tegen hevige zon waardoor er kans op verbranding ontstaat.

De Cot en een groot perceel Merlot hebben de hardste klappen gekregen. Dat er veel roodbruine druiven in de trossen zijn aangetast, is nog daaraan toe. “Die drogen wel in”, zegt regisseur Pascal. “Verontrustender zijn de druiven die kleine barstjes en vlekjes in de schil vertonen. Die druiven groeien door. Over twee maanden zitten ze bomvol suikerrijk sap en spat het huidje door de toegenomen spanning uit elkaar. En als je dan niet uitkijkt, krijg je schimmel.”

Maar goed, het goede nieuws is dat de Chardonnay en de BioMerlot er redelijk goed bij staan. Onze wijngaard heeft allerlei houtwallen, flauwe taluds en heuvels waardoor er luwtes zijn die bescherming bieden tegen dit soort natuurrampen. Toch is het is jammer, want de bloei en vruchtzetting verliepen dit voorjaar perfect. Oogst 2014 leek genereus te worden. Dat laatste gaat niet gebeuren, zoveel is zeker. Nu maar hopen op een kwalitatief goed jaar.

20 juni 2014

BioMerlot 2013 op fles gezet

De oogst van de biologische Merlot was klein en over de kwaliteit ervan hadden we eerst twijfels. We hebben met veel moeite de mooiste trossen met de hand geplukt. Maar onze inspanningen zijn niet zonder resultaat gebleken.

De verrassing is groot als we eind juni de eerste flessen BioMerlot 2013 proeven. De opvolger van de ‘fles met het paarse etiket’ mag er wezen. Fluweelzacht, soepel, makkelijk drinkbaar.

Omdat we slechts een luttele 1000 kilogram konden oogsten, is het volume van 550 liter te gering om door de mobiele bottelfabriek te voeren waarmee de wijn normaal op fles wordt gezet. Gelukkig weten Philippe en Gilbert van experimenteerboerderij Domaine de Cazes raad: we zetten de wijn zelf op fles, met de hand.

Wow, wat is het jammer dat we slechts 733 flessen hebben. De 250 trouwe wijnabonnees van Bellevue zijn in elk geval verzekerd van een fles in het wijnpakket dat later dit jaar wordt gepresenteerd op de traditionele najaarsproeverij van Bellevue.

15 juni 2014

Bloei en vruchtzetting verlopen uitstekend

Kenmerkten de jaren 2012 en vooral 2013 zich door een uiterst onregelmatige bloei en vruchtzetting, dit voorjaar verliep dit precaire proces eindelijk weer eens volgens het boekje.

De Chardonnay comme d’habitude het eerst, de Cabernet franc het laatst, de cruciale periode van eind mei tot half juni verliep zonder grote temperatuurwisselingen en zonder al te veel regen. De planten kwamen daardoor gelijkmatig in bloei. Spoedig daarna zagen we de druiven ontstaan: eerst speldenknopjes, toen erwtjes en toen knikkers.

En oh, wat zijn het er veel! Er volgen ongetwijfeld nog veel hobbels op onze weg naar de oogst, maar deze belangrijke hindernis is genomen. Het belooft een genereus en in eerste aanleg ook kwalitatief sterk jaar te worden.

Door het voorspoedige en regelmatige groeiseizoen konden ook de traditionele juni-equipes goed uit de voeten. Tweemaal is de ondersnoei – de uitlopers aan de voeten van de wijnranken weggehaald. Precies op het juiste moment zijn de draden ingeklapt en omhoog gebracht waardoor de uitlopers met de kleine trosjes recht omhoog groeien. Om te voorkomen dat ze er door de soms heftige wind tussenuit floepen, hebben we goed getimed composteerbare plastic clipjes aangebracht. In drie weken tijd hebben we met een vijftigtal handen het zware wijngaardwerk weer geklaard.

31 mei 2014

Paaltjes, heel veel paaltjes

Ze stonden al twee jaar op het lijstje. Een drietal, halfdode acaciabomen langs de rand van de weg, op de grens van gemeentegrond, percelen van een buurman en die van ons.

Op een ander bosperceel solliciteert een kwartet kwijnende acacia’s van dertig meter hoog eveneens naar de motorkettingzaag.

Op de laatste dag van mei was het zover. Eindelijk had Patrick tijd. De man die al jaren voor ons het grote, zware en vooral gevaarlijke werk met de motorkettingzaag doet, pakt het tegenwoordig al helemaal professioneel aan. Patrick heeft een lier gekocht met een gevlochten staaldraad van honderd meter. Gemonteerd op zijn tractor aan de rand van het bos of langs de weg, sleept hij daarmee zonder mankeren de meterlange stammen uit het bos. Klik hier voor filmpje. Op een vrije plek ontdoen we ze samen van onbruikbare zijtakken en zagen we de stammen op twee meter.

Na ruim één dag werken, schatten we dat we genoeg hout hebben voor driehonderd paaltjes die de ijzerdraden in de wijngaard dragen. Die kolossale voorraad lijkt genoeg voor een jaar of drie. Ze vervangen de omvergereden of verrotte paaltjes die we op hun beurt daarna opstoken in de houtkachel.

Er resteert nog één klus. Met Patrick’s door de tractormotor aangedreven kloofmachine moeten we de bomen nog splijten. Dat komt later dit jaar.