Lang leve onze onvolprezen krokus-teams

Dertien jaar bestaat ons project nu. Het kost veel energie maar we krijgen er vaak bakken vol energie voor terug. Een onuitputtelijke bron is de batterij mensen die ons in het voorjaar in een krappe twee weken door het winterwerk heen helpt. Weer of geen weer, deze mensen staan er altijd. Elk jaar weer die solidaire sfeer, de leuke verhalen, hun tips en opmerkingen, op het land, en aan tafel, bij het vuur en een fijn glas wijn.

We kiezen dit jaar een later tijdstip voor het voorjaarswerk. In de laatste week van februari snoeien we bij wijze van experiment zelf nog Merlot en een deel van Chardonnay.

Ook Abdel hebben we dit jaar de opdracht gegeven om zo laat mogelijk aan de Cabernet Franc te beginnen. Dit ras is zeer gevoelig voor de houtziekte esca. Hoe later we snoeien, hoe minder kans de schimmels krijgen om de plant binnen te dringen. De sapstroom komt in maart na de winterslaap immers zachtjesaan op gang en houdt de schimmels buiten het hout.

Een dik pak sneeuw

Enfin, onder optimale, uiterst zonnige lenteomstandigheden staan we in februari in korte broek te werken. Druppelen zaterdag 4 maart de eerste leden van het stoere ramasse-team binnen om met het zware trekwerk aan de gesnoeide takken te beginnen, ligt er sinds de vroege ochtend een dik pak sneeuw…. Een grote eik sneuvelt onder het gewicht van de zware sneeuw.

Het eerste team is zwaar de sjaak. Door de hoge temperatuur is de sneeuw weliswaar snel verdwenen, maar het blijkt de voorbode van een paar onstuimige regendagen.

Geen nood: Joris, Gerrit en Mark leveren elke dag meer dan een hectare op, waarna Jan en Herbert aan de restauratie van paal en draad beginnen. Daarna kan Elly met ons alvast beginnen aan de attache, het vastbinden van de twee overgebleven baguettes.

Vrolijk en monter

Zwaar is het wel. De grond plakt aan laarzen en schoenen, 15 kilo links en 15 kilo rechts.. Maar de stemming blijft vrolijk en monter. Nuchter werkt het team door totdat het werk klaar is.

Als ze na een klein weekje weggaan, treft het tweede team voor de attache veel beter weer. Het warme, zonnige lenteweer keert terug, de blubber droogt op en de truien en jassen gaan uit. Nardy, Diny, Joke, Marina, Ineke, Franklin, Elle, Jolanda, Helma en Hein voorzagen de 50 duizend baguettes van een groen strikje om de strakgespannen ijzerdraad. Ook zij razen in vijf dagen als een tornado door de wijngaard.

Er is zelfs nog ruim een dag tijd om de intussen befaamde 'seksdozen' op te hangen. Deze capsules verspreiden tot na de komende oogst, half oktober, hormoonstoffen die de mannetjes en vrouwtjes van het schadelijke vlindertje vers de grappe in de war brengen.

Intussen staan de knoppen op barsten, speenkruid, amandel, pruim en magnolia bloeit overal. De eerste orchideeën steken de kop op. Het wordt lente! Maar bovenal is equipe Bellevue weer dankbaar dat 'de krokusjes' zijn langs geweest.

Chardonnay 2016 op fles gezet

Altijd weer een feestelijk gezicht, al sinds de eerste keer dat we onze eigen wijnen maakten.

Vandaag waren we er weer eens bij. Honderden rammelende flessen die dankzij een wonder der techniek, in een vrachtwagen, precies op driekwart liter worden afgevuld en even worden opgetild en van een kurk voorzien. Een meter verder op de lopende band plakt de machine twee etiketten op de fles.

Speciaal aan de 'mise en bouteille' dit jaar is een piepklein beetje inert stikstofgas onder de kurk, waardoor witte wijn wat langer goed kan blijven. Die handeling is voor Bellevue eigenlijk overbodig, want van de Chardonnay komen we eigenlijk elk jaar weer tekort.

Heerlijk! Er is weer nieuwe witte wijn. Laat het voorjaar maar komen!

Biomest voor Bellevue

Het goede, verrassende nieuws van de grondanalyses van het gerooide veld Cabernet Franc is dat het terrein geen tekort aan humus heeft. Het gehalte organische stof in de bodem is daar redelijk op peil.

Op sommige delen van het grote veld is er, daarentegen, wel een tekort. Dus geven we na enkele vergaderingen aan Pascal en Emmanuel de opdracht om twee vrachtwagens van elk 20 duizend kilogram biomest te laten komen.

De mest bestaat voor de helft uit biologische koeienpoep en voor de andere helft uit gecomposteerde biologische druivenschilletjes.

Het mengsel van dierlijke en plantaardige compost bezorgt de wijngaard weer voldoende 'brandstof' voor het bodemleven. Het maakt dat de wijnplanten voldoende mineralen en sporenelementen kunnen opnemen.

Wederom doen we dus een kleine maar fijne investering in de 'hardware' van de wijngaard.

Een tiental vaten Bellevue

Bij experimenteerboerderij Cazes is het Bellevue wat de klok slaat.

'Nous voyons que Bellevue,' zegt directeur Thierry Grimal, bij het intussen tiental vaten Bellevue, waaronder ons eigen eikenhouten vat van 400 liter gevuld met handgeplukte 'Cuvée Maarten 2016'.

Als bescheiden experiment zit dezelfde mélange druiven ook nog in een stalen vat met daarin houten staven.

Van wijnmaker Thibault Llasera krijgen we onder meer monsters van de toekomstige 'Bellevue Rouge'. We proeven een jonge, zachte, maar kruidige wijn.

We gaan dit voorjaar blijven proeven uit al deze vaten. Pas daarna gaan we de samenstelling van de Cuvée Maarten bepalen, en zien of het experiment met de houten evenknie het toppertje wordt dat we hopen. Dan kunnen we nog besluiten tot een eventuele aparte botteling 'fût de chêne'.

Ook fijn: net als in de jaargang 2015 houden we van elke rode druivensoort ongeveer dertig flessen apart om te zien hoe die wijnen zich 'in hun eentje', dus ongemengd, ontwikkelen.

Spannend: rijpende wijnen proeven

In 2016 haalden we een verrassend mooie oogst binnen. Zowel de handgeplukte trossen voor de Cuvée Maarten (paarse etiket) als de 'gewone' druiven (rode etiket) leverden we begin oktober in optimale staat af bij wijnmakers Philippe en Thibault.

Deze maand reisden we vol verwachting af naar experimenteerboerderij Cazes om de eerste resultaten van de nog piepjonge, rijpende wijnen te proeven. Dat doen we met elkaar, met vrienden en enkele experts, onder wie Emmanuel, de man die ons voor de oogst al kauwend op de bessen de weg wees naar de beste percelen van de wijngaard.

Een greep uit onze impressies:

- De Chardonnay heeft als altijd zijn frisse geur van appel en citrusvruchten, maar dit jaar ook geel fruit als ananas en banaan. Veel aroma, maar ook de editie 2016 gaat als een 'a-typische Chardonnay' in de boeken.

- Van Merlot hebben we veel geplukt. Logisch, want deze druif is het meest aanwezig op het domaine. Fraaie geur van bramen en verder al opmerkelijk zacht. Lijkt een aangename allemansvriend te worden.

- Cot ofwel Malbec is een lastige gast: moeilijk te snoeien, taai, en breekbaar tijdens de attache; in het veld zeer fruitig, tijdens de pluk zelfs het meest zoet en plakkerig van allemaal. Eenmaal in het vat heeft hij zeker de eerste maanden een wat etherische geur en smaak. We noteren 'ziekenhuis', 'benzine', 'aceton.' En vooral: een nogal 'gesloten' wijn. Vermoedelijk geeft juist Cot na de assemblage onze wijn echter veel 'inhoud', met heel aardse geuren en smaak.

- Cabernet Franc: rijp geplukt, lekker drop, stro, peper, chocolade, kers.

Dit voorjaar gaan de rode wijnen op fles, volgend jaar zijn ze in Nederland. Gaat het proeven!

Bosbeheer tussen de bedrijven door

Na jaren buffelen in de wijngaard weten we dat je nooit wekenlang eenzelfde werk achter elkaar moet doen.

Afwisseling geeft veel meer plezier en vermindert de kans op blessures. Daarom mogen we in de winter graag met de moterkettingzaag wat bomen omzagen.

Langs de akkerranden van een heuvelachtig luzerneveld groeien de eiken schuin het veld in.

Sommige exemplaren hebben superdikke horizontale zijtakken gevormd, waar je de eikenblokken in de lucht kant en klaar van kunt afzagen.

Andere bomen groeien met zijn vieren of vijven tegelijk uit een gemeenschappelijke stobbe, waardoor het dringen wordt voor een plaatsje in de zon.

Niet dat van ons alles per se netjes en recht hoeft te staan, maar de eiken hinderen soms de machines van Thierry, die zich om de luzerne-exploitatie van Bellevue bekommert. En al die kronkelende bomen en scheve bossages maken ons landbouwareaal kleiner dan het feitelijk is. Snoei geeft ook meer licht en een diverser leven in de akkerranden. En we krijgen prachtige blokken zwaar eikenhout voor in de haard van Bellevue. De grootste blokken kloven we direct en na een jaar of twee drogen, zitten we er dan warmpjes bij.

En vooruit, ook een strakke bosrand vinden we best een mooi gezicht.

Dode stronken trekken

De trieste ontmanteling van het zieke veldje Cabernet Franc gaat verder.

Afgelopen oktober, na de oogst, knipten we het loof af, verwijderden we draden - een deel voor hergebruik – en sloopten we een groot aantal palen. Eind oktober kregen we de rooivergunning van het wijnbouwinstituut France Agrimer. Het was toen nog kurkdroog, dus à l'attaque: de bulldozer van loonwerker Patrick Lalanne schepte snel de wijnranken uit de grond zoals wij ijsbollen uit een bak roomijs scheppen.

Toen we eind december weer op de wijngaard aankwamen, zag het veldje eruit als een slagveld. Veel stronken waren wel los maar staan nog rechtop in de grond. Met enige moeite trokken we ze eruit en legden ze met wortel en al in rijen.

Nu, op een koude mistige morgen begin januari, komt Pascal met een tractor en aanhangwagen over het land gehobbeld. Met Pien en Eddy gooien we in drie uur de tweeduizend stronken in de kar. Pascal maakt er twee enorme stapels van.

Eind februari zullen we er een mooi vuur van stoken. Daarna wordt het eenjarig kruid Bijenbrood (Phacelia tanacetifolia) ingezaaid om met zijn penwortels de grond te beluchten en stikstof uit de lucht in nitraatmeststof om te zetten. De akker krijgt een jaar rust.

In 2018 volgt de aanplant van Chardonnay, en, bij wijze van experiment, ook een paar rijen van de zeer kruidige Gewürztraminer. Maar voorlopig ziet de akker er desolaat uit. Zo zonder planten lijkt het allemaal groter dan het was.

Oei ik snoei

Een paar dagen voor Kerstmis komen we aan op de wijngaard, en onze vriend Abdel heeft al weer ijverig een groot deel van de wijngaard gesnoeid. Als een TGV schiet hij met zijn elektrische mes door de rijen.

Ook wij halen onze snoeimessen uit het vet en beginnen in ons eigen tempo aan de jaarlijkse klus.

In de snoeitijd wordt het oude hout afgeknipt en kiezen we twee hoofdloten (baguettes) en twee reserveloten (coursans). Die laatste twee zijn voorbestemd om volgend jaar de baguettes te worden.

Overal in de wijngaard dubbele in plaats van enkele baquettes aanbrengen, doen we nog niet zo lang. Het is meer werk, vooral als de baguettes in maart worden vastgebonden op de strakgetrokken ijzerdraad. Maar het zorgt voor een betere benutting van de draad, die als een korset de planten steunt. Ook groeien de mooiste trossen in het hart van de plant, dus als je twee uitlopers hebt, heb je twee keer fraaie druiven in het midden van de plant.

We compenseren de extra opbrengst door de baguettes wat korter te maken. Het idee is: hoe minder trossen er hangen, hoe meer geconcentreerd de wijn zal zijn.

Fijn om te merken is dat de wijngaard weer in normaal vaarwater terecht lijkt gekomen. Na de hagelstorm van juli 2014 verloren we dertig procent van de oogst en was veel hout vernield. In de winter van 2015 gunden we de planten herstel door de oude baguettes alleen wat bij te punten. In 2016 was het vervolgens een zwaar karwei om de dikke, twee jaar oude baguettes te snoeien.

Nu, aan de vooravond van 2017, lijkt alles er weer gezond uit te zien, zo blijkt als we in 75 mensuren bijna anderhalve hectare snoeien, ruim een vijfde van ons areaal. Pien en Eddy, Ronald en Hedwig helpen alvast om de gesnoeide takken uit de ijzerdraden te trekken.

Bellevue Chardonnay: 'feestje' op de kaart

Al enige tijd staat Bellevue Chardonnay als één van de vier witte huiswijnen op de kaart bij het Amsterdamse grillrestaurant Venus & Adonis.

Op de rand van de Jordaan, op de hoek van de chique Prinsengracht en de Elandstraat, wordt voor €5 per glas of €26,75 per fles ons toppertje geschonken. 'Levendig, bloemetje, verfijnd, feestje,' zo luidt de klinkende beschijving van onze wijn op de menukaart.

Bij Venus & Adonis maken ze mooie houtskool-gegrilde vis- en vleesgerechten, en met een gevulde en gegrilde portobello vergeten ze ook de vegetariër niet. Coquilles, gamba's, spare ribs, kip en steak, allemaal met een fijne grillsmaak. De uitdrukking wordt vaak misbruikt, maar 'het smelt hier op je tong', werkelijk.

Trots kijken we elkaar aan als links en rechts om ons heen flessen Bellevue Chardonnay open ploppen op deze drukke zaterdagavond.

'Goh, zijn jullie de producenten', zegt eigenaresse Joyce Lieven. 'Wat leuk dat jullie komen eten. Jullie wijn doet het heel erg goed.'

En plop, daar gaat er weer een open, een fles voor een tafeltje van vier. Een hele leuke gewaarwording, volkomen onbekende mensen die hun neus in een glas met onze wijn steken. We hebben de neiging om naar ze toe te lopen en te zeggen 'da's onze wijn, hoor'. Maar we genieten van onze gamba's en steak Venus, en drinken er een lekker glas rood bij. Van iemand anders deze keer.

Ondanks de droogte een goed Malepère-jaar

V.l.n.r.: Handpluk; Kisten van het land; Steeltjes voor papierfabriek; Suikergehalte bepalen.
 

Als we in de laatste week van september naar Bellevue afreizen voor de handpluk, treffen we ondanks de droogte een verrassend frisgroene wijngaard aan. Nog verbaasder zijn we als we vele fraaie blauwzwarte trossen aan de takken zien wiegen. Nergens een spoor van schimmel, verbrandingsverschijnselen of verschrompelde trossen.

Boeren die we in het dorp tegenkomen en de eerste reacties op de cave bevestigen de waarnemingen op onze wijngaard: veel mensen zijn agreablement surpris. Ondanks de maandenlang aanhoudende droogte (14 mm regen in juli, 3 mm in augustus, 12 mm in september) lijkt 2016 in de Malepère een goed wijnjaar te worden. Sommigen menen zelfs dat dit wijnjaar het topjaar 2015 naar de kroon kan steken. Hoe is dat mogelijk?

Volgezogen

De beschikbaarheid van water diep in de bodem is het antwoord. Op Bellevue wortelen de druiven kennelijk diep genoeg. In december vorig jaar regende het 0 mm, maar in de eerste helft van 2016 hebben de heuvels op ons landgoedje zich blijkbaar voldoende volgezogen.

Vol goede moed gaan we met een team van gemiddeld acht plukkers per dag aan de slag. Net als vorig jaar wijst Emmanuel Robert al kauwend op druiven de weg. 'Eerst Merlot,' zegt hij. 'Van de Merlot voor het huis neem je alleen de onderste helft. En dan vul je het aan met een halve hectare van de jongste Merlot op dat heuveltje.'

Het perceel Merlot langs de weg hebben we nog nooit met de hand geplukt, en die druiven zijn volgens hem dit jaar het beste. 'Maar kijk uit, neem alleen de bovenste 75 planten van elke rij en pluk die het laatst, want de druiven kunnen nog vier dagen rijpen,' zegt hij beslist.

Een indrukwekkende werkwijze. Wij proeven ook dat de druiven goed zoet zijn en we kijken zorgvuldig of de pitjes niet meer groen maar egaal bruin zijn. Maar Emmanuel, oorspronkelijk afkomstig uit Bordeaux en zeer vertrouwd met de wijnstreek daar, leest meer af, terwijl hij maar weer eens een paar druiven in zijn mond steekt. '2016 is bij jullie een echt Merlot-jaar,' vindt hij.

Voor de veiligheid nemen we de proef op de som door de zuurgraad en het suikergehalte van druivenmonsters zelf te analyseren in het laboratorium van Domaine de Cazes, waar Philippe zich als gewoonlijk over onze handoogst zal ontfermen. De metingen bevestigen de indrukken van Emmanuel.

40 duizend kilo

Maar we koersen dit jaar niet alleen mooi op Merlot. Na de ruim 4500 kilogram van de drie percelen Merlot plukken we ook een mooie partij van 1500 kilogram zeer rijpe Cabernet Franc. De laatste batch is 1400 kilogram Cot met grote zoete bessen, vol sap.

In zes plukdagen met perfecte weersomstandigheden halen we bijna 7500 kilogram van de mooiste trossen van de planten. Goed voor ongeveer 7500 flessen! Met een quad halen we kisten van het land en met een vrachtwagen rijden we heen en weer naar Cazes.

Als de stofwolken zijn gaan liggen, blijkt er op woensdag 5 oktober nog voldoende over voor de reguliere oogstmachine. Pascal en Dimas roffelen in een tijdsbestek van 8 uur maar liefst 31 duizend kilogram van de velden.

Samen met de eerder geoogste Chardonnay en de opbrengst van het te rooien veldje Cabernet Franc, hebben we voor het eerst sinds 2011 weer eens een oogst boven de 40 duizend kilo. En het zijn bovendien hele mooie, gezonde kilo's!

Het Bellevue-team Marijke, Ief en René dankt Franklin, Elle, Liesbeth, Bob, Nina, Jan, Gerda, Piep en Nico voor hun vlijtige en enthousiaste plukwerk.