08 januari 2016

Een snoeiharde klus

Het jaar 2015 gaat te Bellevue de boeken in met een laagterecord aan neerslag.

Een schamele 340 mm regen is er gevallen, terwijl gemiddeld gemakkelijk het dubbele valt. 'En de droogte komt extra hard aan doordat in de cruciale periode rond half juli en rond half augustus amper regen viel om de druiven te laten zwellen', zegt Pascal, die intussen al twaalf jaar het machinale werk op Bellevue voor zijn rekening neemt en ons met advies terzijde staat.

Wij hadden het zelf ook al aan de lage oogstopbrengst gezien: eind september begonnen de planten om ondanks schreeuwende dorst in de eerste levensbehoeften te voorzien sap uit de druiven terug te pompen. Gelukkig blokkeerde de droogte de rijping niet en is 2015 waarschijnlijk toch een uitstekend wijnjaar.

De droogte en de hoge temperaturen hebben in het najaar en in de vroege winter aan gehouden. Net als in Nederland is de winter op de wijngaard zeer zacht. Maar wat doe je eraan? Niets. 'On fait avec ça', zegt een Franse wijnboer berustend. Het is in elk geval aangenaam werkweer. Met temperaturen van 13 tot 15 graden Celsius staan we nog net niet in ons T-shirt te snoeien.

Menig truitje gaat wel uit, want de snoei komt dit jaar extra hard aan. Vorig jaar besloten we, omdat hagel veel takken had vernield of beschadigd, voor het groeiseizoen 2015 niet te snoeien. We puntten toen alleen de oude baguettes wat bij. 'Hou er rekening mee dat je volgend jaar meer werk hebt', waarschuwde Pascal nu precies een jaar geleden.

Hij heeft gelijk gekregen. De oude baguettes moeten er nu af om plaats te maken voor vers, onbeschadigd hout dat de vruchten van 2016 zal dragen. En die oude baguettes zijn in twee seizoenen veel dikker geworden dan anders. Het is ook een ratjetoe van uitlopers, zijtakken op oude zijtakken. Onze professionele snoeier Abdelslem snoeit zich bijna een RSI in polsen en armen met zijn elektrische snoeimes.

Op twee hectare, waaronder ons troetelveldje Merlot voor het huis, laten ook wij ons niet onbetuigd. Bij het kortwieken van grote bollen en knollen hout breekt een grote snoeitang zelfs door. Drie weken lang, rond Kerst en Nieuwjaar, zijn we snoeihard tekeer gegaan en hebben we bijna tienduizend planten onder handen genomen.

Tevreden kijken we nu naar de rijen waar we weer structuur hebben aangebracht. Stapels afgeknipte takken liggen op sommige velden netjes geramasseerd in de middenpaden. Vogels kwinkeleren alsof het lente is. In het dorp staat een amandelboom zelfs al te bloeien. De bakker zegt: 'Het is dat de kalender zegt dat ik kerstbroden moet bakken, maar voor mijn gevoel kan ik beter paasbroden maken.'

Als de wijngaard nu maar niet te snel gaat uitlopen.


06 januari 2016

De rijke oogst van 2015

We meldden het al eerder: kwantitatief had 2015 een povere oogst. Maar kwalitatief lijkt het een rijk, zeer rijk jaar te worden.

Veel mensen zien een logisch verband tussen de twee, maar dat is niet terecht. Er zijn slechte wijnjaren met kleine oogsten, bijvoorbeeld omdat de planten door droogte in de stress schoten waardoor de rijping werd geblokkeerd. En er zijn prachtige wijnjaren met overvloedige oogsten. Op Bellevue hadden we die bijvoorbeeld in 2010 en 2011.

Net als een paar weken geleden weten we niet wat we proeven als wijnmaker Philippe ons de monsters voorschotelt. De Bellevue Chardonnay is mooi aromatisch, houdt lang aan en heeft fijne fris-bittere citrustonen van grapefruit (die vrucht zal zijn naam niet voor niets aan de wijnvrucht ontlenen). En dit jaar hebben we handgeoogste voorraden van maar liefst al onze drie soorten rode wijn.

De Merlot springt eruit: een zeer gestructureerde wijn waarin we aroma's van kersen, chocolade, toffee, geconfijt fruit proeven. Cot gedijt goed in jaren die voor andere rassen wat droog zijn, en het droge jaar 2015 zorgt bij ons voor gekruide wijn met tonen van peper en viooltjes. De Cabernet franc zit nog in zijn malolactische gisting en heeft daarom nog wat prikkend appelzuur en een belletje, wat goed proeven lastig maakt.

Voor de gezelligheid heeft Philippe ook al een voorbeeld van een assemblage van de drie wijnen gemaakt. Vergeleken met de Cuvee Maarten van 2014 krijgt de assemblage van 2015 meer Merlot en Cot en minder Cabernet franc. Maar we kunnen er nog alle kanten mee op. We hebben geen haast en kunnen de ontwikkeling van de drie wijnen rustig volgen.

Ook de machinaal geoogste van 2015, die op Cave La Malepère al in een blend is gezet, mag er zijn. Die zal het waarschijnlijk weer tot de fles met het rode etiket schoppen.

03 januari 2016

De goudgele patatten zijn er weer

Op tweede kerstdag haalden we met Patrick drie verloren acaciabomen om. Kaarsrecht en een meter of twaalf hoog waren ze. We trokken ze met een lier uit het bos en zaagden ze in delen van twee meter.

Vandaag komt Patrick met zijn stokoude tractor Simca (bouwjaar 1956) terug. Achterop het puffende voertuig staat een kloofmachine die de acaciastammen zuchtend en krakend splijt. Soms komen er wel zes paaltjes uit één deel.

De drie bomen leveren 50 paaltjes op. Na drie uur kloven stokt de teller uiteindelijk op 103 paaltjes omdat we ook nog een oude houtvoorraad hadden. We hoeven er alleen nog maar punten aan te zagen. Dit voorjaar kunnen deze goudgele patatstaafjes in de wijngaard de omgereden of verrotte paaltjes vervangen. Op hun beurt belanden die oude paaltjes, in drieën gezaagd, weer in de houtkachel.

Klimaattechnisch goed bezig, Bellevue, met een kortcyclische CO2-kringloop.


31 december 2015

Uit ons dak

We zijn driftig aan het snoeien, waarover later meer, maar tussendoor vinden we samen met Gerard en Marina en Ronald en Hedwig tijd om een lang gekoesterde wens te realiseren.

In één middag slopen we de oude verwarmingsketel in de bijkeuken van het huis. De stokoude ketel, die op dieselolie liep, vroor al 6 jaar geleden kapot. Sinds die tijd verwarmen we het huis met een warmtepomp en met een houtkachel.

Nu moet de oude ketel wijken. Na het doorslijpen van een trekveer en een aantal tikken van de voorhamer valt hij uit elkaar als een brood in losse sneden. De 280 kilogram gietijzer gaat naar de recycling; de bijkeuken ruimen we netjes op zodat er meer ruimte ontstaat voor jassen, kasten, werkkleding en fietsen.

Ief en Gerard zagen nog twee gaten in het dak waarop ze daklichten plaatsen. En zo zijn we with a little help from our friends mooi zacht daklicht rijker.



24 oktober 2015

Ongekend rijke olijvenoogst

Het blijft gortdroog. Uit de wind en in de zon wijst de thermometer 42 graden aan. En dat op vrijdag 23 oktober.

Op Bellevue besluiten we, na enige research op het internet, de prachtig-zwartgekleurde olijven aan de enige volwassen boom van Bellevue te oogsten. De vorige eigenaar, Olivier, kreeg de olijfboom ooit van zijn vader.

De snoei van een olijfboom is een vak apart. ‘Er moet een vogel doorheen kunnen vliegen’ is het motto in Frankrijk. Tja, mooi gezegd, maar hoe doe je dat?

We hebben in het verleden van alles geprobeerd. Zelfs een man van de verzekering, wiens vader hovenier was, pakte ooit de takkenschaar en begon wild te knippen.

Nooit hadden we veel resultaat. Tot dit jaar. Warempel zitten er mooie zwarte olijven aan de boom. En veel! Na een half uurtje plukken hebben we een halve emmer vol. Rauw zijn ze oneetbaar bitter. We zetten ze daarom in een pekelbad om de wrange zuren klein te krijgen en verversen het water regelmatig. In drie grote weckflessen staan ze nu in zout water te rusten tot begin februari. Dan maar hopen dat ze smaken.

01 oktober 2015

De natuur van Bellevue

Soms staat hij in alle vroegte in zijn eentje op de heuvel achter het huis. Tot een uur of tien in de ochtend zie je hem daar staan met zijn verrekijker, fototoestellen en statief. Moederziel alleen speurt hij de hemel af.

Maansverduistering, kometen, vliegtuigen, ze interesseren hem geen lor. Het gaat hem om de vogels die van Bellevue vertrekken of van elders over komen vliegen. In zijn schaarse vrije uurtjes telt buurman David duizenden migrerende vogels van tientallen soorten. Als we er zijn, praat hij honderduit. En als we er niet zijn, ontvangen we enthousiaste mailtjes van de ecoloog.

‘Alles goed in Amsterdam? Hier 2384 zanglijsters op de Bellevue noordhelling geteld! Waarschijnlijk een record voor alle Franse migratie-websites. Amitiés, David.’

De resultaten van zijn tellingen zet de ecoloog op een speciale website, ook in het Nederlands beschikbaar.

30 september 2015

Topoogst qua kwaliteit

Een paar dagen na de proeverij reisden we ijlings af naar Bellevue. Daar moesten we meteen aan de bak.

Door de aanhoudende droogte gaan de druiven het ergst mogelijke doen wat ze maar kunnen doen: door het absolute watergebrek in de bodem, beginnen de planten uit pure stress sap uit de rijpende druiven terug te halen.

De boeren uit de streek balen als een stekker. Anders dan wij zijn zij vrijwel allemaal voor hun inkomsten afhankelijk van de ingeleverde kilo’s druiven. En dat worden er elke dag minder. Dagelijks verdampen voor hun ogen honderden liters (en dus kilo’s) sap.

Ook bij ons, al hadden we dat niet meteen door. Met een perfect team gingen we vorige week snel aan het werk. In vijf dagen oogstten we met de hand iets meer dan zesduizend kilogram van de mooiste trossen. Vooral de cot, een lastige druif, staat er mooi bij. Uiteindelijk belandden afgerond drieduizend kilogram Merlot, tweeduizend kilogram Cot en duizend kilogram Cabernet Franc in drie verschillende vaten. Dat zijn precies de verhoudingen die worden voorgeschreven in de appellation Malepère.

Toen afgelopen maandag in alle vroegte Pascal, zijn equipe en zijn machine de resterende druiven machinaal komen oogsten, was hij helaas al snel klaar. Om een uurtje of drie stokte de teller van de weegschaal op 27.500 kilogram. Dat is nog minder dan vorig jaar, toen de hagel dertig procent van de oogst wegranselde.

Er is niks aan te doen. We hebben niet veel, maar wel goeie druiven. We denken net als Philippe dat de oogst van 2015 een mooie Bellevuewijn gaat opleveren, zowel wit als rood!

Het Bellevue-team dankt de enthousiaste plukkers Carin, Franklin, Jorie, Gerda, Taco, Caroline en Liesbeth. En ook de achtervang Jan, Adrie en Pim, die amandelen en noten plukten, liters druivensap maakten, eikenhout zaagden en stapelden.

20 september 2015

Najaarsproeverij: Cuvee Maarten gepresenteerd

Voor de twaalfde keer haalden vandaag zo’n honderd wijnabonnees in Amsterdam hun jaarlijkse wijnpakket van twaalf flessen op. Locatie: Ivo’s Kitchen en zijn fijne entourage.

Nog eens ongeveer honderd abonnees buiten Amsterdam konden vanaf vandaag hun wijn ophalen bij één van onze acht distributiepunten elders in het land. Ruim zeventig, meest Amsterdamse, abonnees gaan de komende tijd in de ‘nazorg’.

Zoals ieder jaar hielden we een praatje waarin we hoogte- en dieptepunten van het afgelopen seizoen met beelden voorbij lieten komen. We vertelden hoe we de laatste handoogst waaraan Maarten heeft meegewerkt memoreren door de fles met een fijne assemblage van Merlot, Cabernet Franc en een beetje Cot naar hem te noemen; hoe we de schade van de 20 minuten durende hagelbui van vorig jaar nog dit hele jaar zijn tegengekomen; hoe droog het was in 2015, en dat het een hele vroege oogst gaat worden; dat de Chardonnay 2015 helemaal 100 procent Bellevue is en hoe we de hele wijngaard stug transformeren richting biologische teelt.

Fijne complimenten kregen we over de smaak van de Chardonnay 2014 en natuurlijk de Cuvée Maarten 2014: nog wat jong, en, net als Maarten, wat springerig, maar hij komt elke week verder op dronk.

15 augustus 2015

Eigen oogstkratjes voor Bellevue

Elk jaar proberen we met bescheiden middelen steeds wat benodigdheden voor de wijngaard te kopen.

Nu we al voor het vierde jaar achtereen een deel van de druiven met de hand oogsten, investeren we ook in eigen kratten waarin we de handgeplukte druiven kunnen opslaan voor transport. Daardoor worden we minder afhankelijk van buren, zoals Frédéric, die hun equipement uiteraard in die tijd zelf ook vaak nodig hebben.

Van Chateau Rives-Blanques, eigendom van de Nederlandse familie Panman, die niet ver van Limoux fijne witte wijnen maken, kunnen we dertig grijze kratten overnemen.

Te beginnen met de aankomende oogst, kunnen we nu in totaal een slordige duizend kilogram druiven in onze eigen kratten naar de wijnmakers brengen.

12 augustus 2015

Kweek maaien 'net als je gazon'

De strijd tegen het onkruid wordt op Bellevue sinds jaar en dag voor een belangrijk deel met de hand gevoerd.

Zeker nu de wijngaard sinds twee jaar in een volledige omschakeling naar biologische wijnbouw zit, is elke druppel chemische bestrijding taboe.

De inzet van een mechanische schoffelmachine in het voorjaar voorkomt al dat veel onkruid opschiet. Veel opslag die concurreert met de wijngaard om het schaarse vocht en mineralen als stikstof halen we daarna nog weg met de pikhouweel of met de hand: distel, bijvoet, kaasjeskruid gaan genadeloos voor de bijl.

Er is echter een hardnekkige plaaggeest waar geen kruid tegen gewassen lijkt: chient dent, letterlijk vertaald ‘hondentand’. Zijn glimmend witte wortels hebben wel wat weg van een grommende hond. We hebben chient dent eerder wel vertaald als ‘varkensgras’ of ‘handjesgras’, maar de juiste Nederlandse naam schijnt kweek te zijn.

Dit voorjaar hadden we bij wijze van experiment niet lang na de schoffelmachine anderhalve hectare met de jongste Merlot grondig van kweek ontdaan. Met een team van acht mensen raasden we gedurende een week in juni in de vroege ochtend door de rijen (zie foto's: links vóór, rechts na de behandeling).

We hadden toen niet de illusie dat we die dekselse kweek de definitieve nekslag hadden gegeven, maar dat nu, na enkele broodnodige regenbuien, de kweek onmiddellijk weer flink uitloopt, is toch een domper.

Technisch assistent Olivier komt even snel kijken voordat hij op congé gaat.

‘Tja’, zegt hij, ‘die schoffelmachine werkt wel, maar je moet over een lange adem beschikken. En je moet ook accepteren dat chien dent altijd aanwezig blijft. Een schoffelbeurt in het voorjaar zou je kunnen laten volgen door het spul in de zomer of het najaar gewoon te maaien. Net als je gazon. Je moet dan wel enige concurrentie met de wijngaard dulden, maar het voordeel is dat je in het najaar op de steile delen van de wijngaard begroeiing hebt die erosie tegen gaat,’ aldus Olivier.

Johan Cruyff kent hij van het voetbal, niet van zijn orakeltekst ‘elk nadeel heb z’n voordeel’.