Wijngaard door fris voorjaar op achterstand

Door het frisse voorjaar en vooral de enorm regenachtige aprilmaand is de wijngaard dit voorjaar veel later uitgelopen dan andere jaren.

In 2011 moesten we op Koninginnedag al versneld aan de bak om opspringende takken onderaan de stronken weg te halen. Dit jaar vreesden we echter dat de trouwe equipe uit Almere, die vandaag (30 mei) aan het werk gaat, weinig om handen zou hebben.

Dat valt gelukkig mee. Een paar fikse regenbuien half mei, gevolgd door een warme periode, bezorgde de wijngaard alsnog een groeistuip. Alles is snel frisgroen geworden. Er zijn dagen bij dat de uitlopers tien centimeter per dag groeien! Bovenin de planten en in het hart, aan de baguettes, is dat goed. Er zitten overal kleine bloemknopjes, en die komen nu in bloei.

Het eerst in de Chardonnay, het laatst in de Cot ruiken we de zwoele geur van Lelietjes der dalen. Zie een eerdere post voor een uitleg van de vruchtzetting van wijnplanten.

De wijngaard kwam dit jaar laat uit haar winterslaap. Begin februari kregen de planten een Siberische koude over zich heen, met voor de Languedoc ongewoon lage temperaturen van -12 graden. Dankzij stevige wind noteerden meteorologen ‘gevoelstemperaturen’ van -30 graden. Vrijwel alle oleanders en mimosa’s in de streek sneuvelden, ook op Bellevue.

In april volgde weer een frisse periode, met veel regen. Dat leidde onder meer tot een onregelmatig uitlopen van de loten aan de baguette. De wijnplant, telg uit de liaanfamilie, stopt veel energie in uitbreiding van zijn invloedsfeer. De buitenste uitlopers gaan voor alles. Door de kou sloegen vooral de Merlot-planten echter enkele knopen over. Het gevolg: gaten of ‘ramen’ (fenêtres) in de planten (foto boven).

Op het bio-Merlot-perceel snoeien we al twee jaar op dubbele baguettes om de liaanachtige uitbreidingsdrang te beteugelen en mooiere druiven te krijgen, Daardoor waren daar duidelijk minder fenêtres te zien.

Het bio-perceel is nu ook helemaal vrij van de laatste residuen onkruidbestrijdingsmiddelen die tot voor drie jaar geleden nog werden gebruikt. Het gevolg: kruishoge distels (foto onder) en veel onkruid. Schoffelen dus! Allez, hop, à l’attaque!

Flink balen!

Eind mei is de eerste snee van de intussen 20 hectare luzernevelden gemaaid en in balen geperst. De teller stokte op de ferme hoeveelheid van 117 balen.

De koude februariperiode heeft uiteraard niet alleen de wijngaard op achterstand gezet, maar ook het klaverachtige gewas luzerne is dit voorjaar wat achter gebleven. Niettemin is Thierry Bonhomme in zijn nopjes met de regens van april, gevolgd door de warme meimaand. "Door de kou en de nattigheid zie je wel wat meer wild raaigras en klaver, maar dat vinden de koeien en schapen alleen maar lekker," zegt Thierry opgetogen. Zijn negentig koeien en negentig schapen leveren biologisch vlees voor de regionale markt.

Groenbemester

Bonhomme boert in de Corbières, twintig kilometer oostwaarts. Daar is het niet alleen in de zomer gortdroog, maar ook in voorjaar is het zo droog dat zijn dieren moeten worden bijgevoerd. Eigenlijk heeft hij het hele jaar door voer nodig. Zijn eigen land levert daarvoor te weinig luzerne. Dit jaar maait Thierry voor het tweede jaar volop biologische luzerne op Bellevue.

Wij hebben er geen omkijken naar en onze bodem verbetert. De luzerne (een vlinderbloemige) bindt stikstof uit de lucht en zet het als groenbemester om in nitraat in de bodem. De grond wordt er zonder kunstmest rijker van. De dichte luzerne planten drukken bovendien onkruid weg en tijdens regenbuien in de winter krijgen erosie en afspoeling geen kans.

Tweede snee

Het mooie is ook dat Thierry op geheel eigen wijze zelf het optimale moment bepaalt. "Nous sommes dans le même bateau," zegt Thierry, terwijl hij onder het verse maaisel wijst op de zich alweer flink oprichtende luzerneplanten. "Ik laat de luzerne eerst goed in bloei komen. Als je bio bent en de luzerne voor meerdere jaren wilt exploiteren, moet je de plant één keer de volle cyclus laten doormaken. De eerste snee bevat daarvoor nog teveel onkruid en de derde snee is altijd onzeker, dus ik neem de tweede snee. Die wordt dit jaar van heel goede kwaliteit."

Koppel rode patrijzen

Doodgemoedereerd scharrelen twee bruine hoenderachtige vogels door de achtertuin. Ze zijn zich na enkele weken afwezigheid van de bewoners van Bellevue van geen mensen bewust.

Dichter en dichterbij komen ze. Onopvallend zandbruinkleurig van boven, maar dichterbij zien we een schitterend patroon van wit, zwart en bruin op de borst en vleugels. Ook de zwartgestreepte ‘halsketting’ valt op. Maar het meest markant is de vuurrode snavel en de rode poten van de vogels.

De vogelgids leert dat we hier op Bellevue van doen hebben met twee rode patrijzen. Waarschijnlijk zitten ze ergens in een akkerrand te broeden.

Bienvenu à Bellevue!

Witte Bellevue 2011: ‘echte Chardo’

Ongeveer veertig bezoekers kwamen zondag 13 mei naar de speciale Lenteproeverij om onze witte Bellevue 2011 te proeven. ‘Meer typisch Chardonnay,’ luidde over het algemeen het oordeel.

Voor het derde achtereenvolgende jaar maken we van ons kleine perceel Chardonnay (driekwart hectare) onze eigen wijn.

Doordat de persen van de cave zijn ingesteld op hoeveelheden van minimaal 15 duizend kilogram, spelen we zoals gebruikelijk leentjebuur bij een wijnboer die op dezelfde hoogte als Bellevue ook Chardonnay verbouwt. Dat is de beste garantie dat alle druiven bij de oogst even rijp zijn.

Bellevue ligt op bijna 300 meter hoogte, en wij denken dat onze eigen ‘Chardo’ daardoor een beetje atypisch is, met relatief veel frisse zuren (met name appels zoals granny). Dat is ook in de nieuwe jaargang, van de oogst van 2011, het geval.

Dit jaar echter neigt de wijn meer dan in de twee voorgaande jaren naar meer karakteristieke Chardonnay. Je kunt meer ‘geel fruit’ proeven, zoals mango, perzik en ananas.

Onze wijnabonnees zullen de Chardonnay 2011 later dit jaar uiteraard in hun wijnpakket aantreffen. Wie al tijdens de zomermaanden van deze Chardo wil genieten, kan gerust al een of meer dozen los bestellen. Kosten: 27 euro per doosje van zes flessen. Mail je bestellingen naar info@domaine-de-bellevue.nl.

Santé!

Picknick in de wijngaard

Volgens sommigen is het in de streek de gewoonte om de dag na Pasen alle overgebleven eieren stuk te slaan. Het moge een wat onbevestigde verklaring zijn, feit is dat Tweede Paasdag, Lundi de Pâques, vrienden en familie bij elkaar komen voor een omelet.

In onze contreien is die omelet voorzien van wilde asperges, formaat grote sperzieboon en zeer delicaat.

In de week voor Pasen kregen wij een mail van de ons onbekende Jean Paul, een wijnboer die net als wij zijn druiven levert aan de coöperatie. “Wij komen tweede paasdag bijeen voor de omelet en barbecue. De weersverwachting is echter onbestendig. Zouden we op Bellevue mogen picknicken zodat we in geval van regen in de hangar kunnen vertoeven?”, vroeg Jean Paul.

Toeval wilde dat wij die week ook op Bellevue waren voor wat klusjes in de wijngaard en het maaien van het opspringende gras. Uiteraard gaven we toestemming: ‘bienvenue à Bellevue’. “We komen met zijn veertigen en jullie zijn onze eregasten,” mailde Jean Paul per kerende post.

Maandagochtend arriveerden diverse auto’s met aanhangwagens vol tafels, stoelen, een barbecue, hout, serviesgoed, glaswerk, eieren, worsten, patés, kaas, taarten, bag-in-boxen met wijn en een enorme fles dertig jaar oude Armagnac.

Vanaf twaalf uur druppelde het gezelschap binnen, de meesten te voet, een aantal per auto. Het was schitterend weer, twintig graden en plein soleil. Kinderen voetbalden op het vers gemaaide gras, een vrouw deed gestrekt op het gazon een middagdutje. Het gezelschap at en dronk met volle teugen. De eregasten lieten zich onderdompelen in de Franse traditie en ambiance.

In een middag hebben we er een slordige veertig vrienden bij gekregen.

Oogst 2011 klaar voor botteling

De oogst van 2011 was overvloedig. Nog nooit oogstten we zoveel druiven op Bellevue.

De Cabernet franc en de Merlot vulden met gemak zelfs twee cuves van 30 duizend liter.

Net als vorig jaar werd onze derde rode druif Cot (Malbec) te licht bevonden voor een plaatsje in de cuve. Wijnmaker Laurent Duchêne gebruikte de in onze streek niet veel aangeplante Cot echter met plezier voor een roséwijn van de cave. “Hij is onvoldoende rijp voor rode wijn, maar de frisse zuren passen mooi in de rosé”, licht hij toe.

De proefmonsters uit beide rode cuves die duidelijk van elkaar verschillen door verschillende verhoudingen Merlot-Cabernet Franc konden Laurent noch ons echt bekoren. Zit het hem in de kwantiteit die spreekwoordelijk ten koste gaat van de kwaliteit?

“Dat hoeft niet”, zegt Laurent (rechts op de foto). “Waarschijnlijker is dat 2011 anders dan 2010 in onze streek een wat a-typisch jaar is. Op Bellevue viel het nog mee maar we hebben bijvoorbeeld juist in de oogstweken veel last gehad van schimmel die afkwam op het sap nadat het vlindertje vers de la grappe de rijpe druiven had lek geprikt.”

Op een mooie dag eind februari schotelt Laurent ons en de hele equipe die even een uurtje vrijnam van takkentrekkerij en opbindwerk een mooi staaltje blending voor. “Ik heb vorige week gewerkt aan een assemblage van jullie wijn”, zegt hij enthousiast.

Met een proeffles van de ene cuve vult hij een maatbeker voor tachtig procent. Met de fles uit de andere cuve vult hij de zaak aan tot honderd procent. Na zorgvuldig schudwerk krijgen we allemaal een bodempje van de rode wijn 2011.

En warempel, waar de beide afzonderlijke cuves geen fijn huwelijk oplevert tussen Merlot en Cabernet franc en kersenfruit, een bittertje, wat peperigs afzonderlijke impressies bleven, werden we op slag enthousiast van Laurent’s mix. We ontwaren een mooie geur vol kersen (Merlot), in de mond gevolgd door een aanhoudende en zuivere smaak van zwarte bessen (Cabernet franc).

Nog opmerkelijker is dat andere samenstellingen, bijvoorbeeld de helft uit de ene en de helft uit de andere cuve geen mooi samengaan bewerkstelligt, zo blijkt. Tachtig-twintig is precies goed.

Later dit jaar kunnen jullie de rode wijn uit 2011 proeven. Dit voorjaar zetten we wel de nieuwe witte wijn op fles en zullen we jullie hem als primeur op een extra proeverij in april of mei voorschotelen. De witte wijn - een derde van Bellevue, tweederde van de buurman - valt dit jaar meer ‘Chardonnay’ uit, met name meer doordat we meer geur en smaakimpressies van geel fruit ontwaren.

Helaas, helaas zijn dit de twee laatste cuves van Laurent die op fles worden gezet. De man die gedurende zes jaar met veel passie zesmaal onze eigen kleine Bellevue-wijn maakte op de grote cave, vertrekt bij de cave. Hij gaat in de Cognac-streek werken, waar zijn vrouw vandaan komt. Zij gaat haar vader opvolgen.

Laurent, millefois merci pour le travail pour Bellevue! En nu maar hopen dat we net zo’n vurige voorstander van ons project als zijn opvolger treffen.

Analyse van grond in de biomerlot

“Ik vind het gesnoeide hout wat dun en je zou kunnen overwegen een drainage aan te leggen in het midden van de helling”, wijst Eric le Ho.

De adviseur van de biologische wijnboeren maakt met ons een rondgang over het veld waar nu voor het derde jaar gaan werken volgens de principes van de biologische wijnbouw.

Het magere hout van de gesnoeide Merlottakken kan duiden op een gebrek aan bepaalde sporenelementen in de bodem. Een tekort aan koper zal het vermoedelijk niet zijn, maar mogelijk ontbeert de bodem magnesium, kalium, fosfor of nitraat.

Boven de grond kennen we na acht jaar Bellevue vrijwel elk hoekje van de wijngaard, maar van de ondergrondse situatie hebben we eigenlijk geen idee. Vandaar dat Thierry Grimal, net als Eric wijngaardadviseur, met zijn grondboor bodemmonsters komt nemen.

“Proficiat met jullie achtste verjaardag”, zegt Thierry. “Door jullie werk is de wijngaard enorm verbeterd, het ziet er magnifiek uit”, zegt hij terwijl hij zijn grondboor de grond in draait. We glimmen van trots.

Later dit voorjaar volgt nog een analyse van het blad van de bio-Merlotplanten. Mocht er een gebrek aan elementen in de bodem aan het licht komen, dan zullen we voor aanvulling ervan zorgen. Uiteraard met respect voor de biologische wijnbouw. Want hoewel we nog steeds geen fles van ons troetelveldje hebben geproduceerd, gaan we hardnekkig door met dit bio-experiment.

Streng Winterwerk

Precies op het moment dat de dooi inzette, betrad de eerste winterequipe de wijngaard. In de nacht en ochtend vroor het aanvankelijk nog, maar in de loop van de ochtend was sprake van schitterend weer. En dat gedurende twee weken vrijwel onafgebroken.

Beter konden we het niet hebben. Onder een blauwe hemel met stralende zon snoeide Abdel als een haas de resterende percelen, terwijl een groot aantal mensen de gesnoeide takken uit de draden trok, palen en draden herstelde en spijkers controleerde. Vervolgens bonden we de overgebleven loot op de ijzerdraad.

In totaal klaarden we met achttien mensen in tien dagen de hele klus. Een absoluut snelheidsrecord. De resterende dagen was er zelfs nog ruimte om ook de bovenste ijzerdraden aan te spannen en de onderste draden naar beneden te brengen. Ook hakten we nog bramen en eikjes weg tussen de wijnranken.

Zo mazzelden we dit voorjaar enorm met het weer. Maar vooral hadden we weer enorm veel geluk met de hulp van de steeds meer geroutineerde voorjaarsploegen, dit jaar bestaande uit Gerrit, Afke, Mark, Margreet, Joost, Jan, Nardy, Diny, Sonja, Joke en Agnes!

Barre winter, ook in Zuid-Frankrijk

Net als Nederland was Zuid-Frankrijk in februari in de ban van de winter. Voor mediterrane begrippen was er sprake van extreme temperaturen van 14 graden onder nul in de nacht. Overdag vroor het vier tot vijf graden.

“Daarbij maakte de harde wind dat het aanvoelde als min twintig, horrible!”, vertelt Abdel. Alsof dat nog niet genoeg was, stond onze trouwe snoeier daarbij op sommige dagen nog tot zijn knieën in de sneeuw. “Ik ben een paar keer onverrichterzake naar huis gegaan”, zegt hij.

De extreme winterperiode hield drie weken aan en zette de boeren in de streek op fikse achterstand met hun snoeiwerkzaamheden.

Wie wel flink aan de bak konden, waren de loodgieters en aannemers. Veel huizen kampten met gesprongen waterleidingen. Op Bellevue is helaas de stokoude centrale verwarmingsketel (op diesel) kapotgevroren. Jammer, maar niet rampzalig, want we stoken al twee jaar vrijwel volledig op hout.

Toen wij half februari aankwamen voor het voorjaarswerk, was het ergste leed geleden. De eerste dagen was het ’s ochtends nog flink koud. De volle zon en de geringe wind maakte echter dat we flink voortuit konden.

Als bewijs van het mooie en warme weer smolt gedurende deze eerste week een flink blok ijs in onze regenton tot een kunstzinnige creatie (foto boven).

Ook de natuur staat voorlopig flink op achterstand. Voor het eerst in jaren zien we niet de fraaie amandelbloesem aan de 130 jaar oude boom in de tuin bloeien. We moeten het doen met de herinnering aan vorige jaren (foto onder).

Paaltjes uit eigen bos

"Laat mij één paal zien die ik heb gekloofd en die al verrot is," zegt Patrick Gos. En weer ging hij er deze winter stevig in.

Sinds 2007 hakt Patrick elke winter een stuk of tien acaciabomen om, soms wel exemplaren van vijftien meter hoog. Honderd tot honderdvijftig acacia-paaltjes zijn het resultaat, zwaar en massief en prima geschikt om de draden te dragen waaraan onze wijnranken worden opgebonden.

De bomen staan op de noordhelling van een verwaarloosd stuk bos dat dankzij het werk van Patrick en zijn collega’s Christian en Alain meer lucht en licht krijgt en zich zo kan vernieuwen.

Het mooie van acacia is dat op de stronken direct nieuwe uitlopers ontspringen. Op het perceel waar Patrick in 2007 begon te kappen, zijn al weer polsdikke stammetjes opgekomen.

Dit jaar hebben we anderhalve dag meegewerkt om de bomen te vellen, de stammen in stukken van twee meter te zagen en ze vervolgens in vier of zes paaltjes te kloven.

Patrick bracht een tractor mee die met een hydraulische schroef de eerste aanzet gaf, maar het blijft een heftig karwei. We zijn evengoed weer 120 paaltjes rijker. De oude verrotte exemplaren, meest op de punt, worden verzaagd tot brandhout.