Frankrijk Droogteland

En toen waren we plotseling een nieuw woord rijker: 'winterdroogte'.

In normale jaren laadt de bodem zich na een lange hete zomer in de winter op met de vaak overvloedige regen om er het volgend seizoen weer tegen te kunnen. Maar dit jaar niet. Van begin februari tot begin maart viel er in heel Frankrijk geen spatje regen. Dat is nog nooit gebeurd.

We zien op Bellevue ook dat de grond droog is, op sommige plekken zelfs met de bekende ‘scheuren’ in de toplaag van de bodem. Alsof we in Afrika zitten.

Kurkdroog

Op een enkele stuifsneeuwbuitje na blijft het ook de tweede helft van februari kurkdroog. Dat is alarmerend. Want wij kampten in 2022 met een droog en vooral heet jaar. De heuvels van Bellevue moeten zich dringend vullen met water om achterstanden weg te werken en robuust te zijn voor opnieuw een mogelijk droog jaar. Maar dat gebeurt (nog) niet.

De harde westelijke Tramontana-wind (in het regionale dialect 'Cers' genoemd) wakkert het drogende effect nog aan, als een koude trek in de 'schoorsteen' tussen de Pyreneeën in het Zuiden en het Centraal-Massief in het Noorden.

Ook de rivieren staan laag. Doordat het ook niet sneeuwt, geeft dat te vrezen voor later dit voorjaar en zomer. Want in droge en warme periodes is er dan amper smeltwater dat rivieren en beken kan voeden.

De klimaatverandering met zijn grotere kans op langere periodes van extremere droogte (en grotere kans op stortbuien met meer wateroverlast) openbaren zich voor onze ogen.

Winterwerk: ramasse, paal-en-draad, attache

En daar zijn ze weer, in volle glorie en op volle sterkte. Het fameuze ‘eerste’ krokusteam.

Al jaren komen ze zonder dralen naar Bellevue. Hun komst is altijd afgestemd op Carnaval vanwege de feestvreugde van Elly en Joris. Eigenlijk voert dit team, 11 mensen dit jaar, in een klein weekje, een enorme klap winterwerk uit. Als dit team er niet is, of het werk niet afkrijgt, draait het hele voorjaarswerk in de soep.

Eigenlijk zijn er drie – en dit jaar bij wijze van experiment zelfs vier – teams die in harmonie professioneel samenwerken. Allereerst Gerrit, Joris en Mark die de gesnoeide takken uit de draden trekken (de ramasse). Vervolgens Jan, Herbert en René die alle paaltjes en draden nalopen, repareren en vervangen, inclusief honderden spijkers. Met een elektrische slijptol haalden we ook stukjes van te hoge metalen paaltjes af. En vervolgens de eerste van een serie attache-teams, Elly, Afke, Marijke en Ief, die de loot/loten van dit jaar op de strak gespannen ijzerdraad binden. En het experiment dit jaar was Albert, die goeddeels solo, maar ook vaak samen met Marijke de maaltijden (diner en lunch) verzorgde. Elly organiseerde een bijzondere proeverij met Bellevue-wijnen en niet-Bellevue-wijnen op de 19e verjaardag van de wijngaard op 26 februari.

De klus van het zware eerste winterwerk was grotendeels in ruim vijf dagen geklaard, met dank aan de (extreem) droge dagen. Dat dan weer wel.

Maarten Sauvage gaat op fles

We houden jullie al langer op de hoogte van ons experiment in september 2021.

Met de hand oogstten we toen een lange rij Merlot en een lange rij Cabernet Franc. Twee keer 450 kilogram trossen brachten we naar Domaine Le Pas de la Dame. Daar gistten de druiven met de gisten die van nature op de schilletjes aanwezig zijn – de zogeheten inheemse of wilde gisten – tot ‘Maarten Sauvage 2021’, zoals wij deze wijn gingen noemen.

Bijna anderhalf jaar lieten we de wijn zich rustig op natuurlijke wijze ontwikkelen. Op zijn dooie akkertje met zijn ‘eigen’ gisten.

Op vrijdag 10 februari kwam een bekende vrachtwagen om de wijn uit ons eigen 700 liter-vat in fraaie flessen te pompen. We plakken er zelf een nieuw klein etiketje op, naar een idee van kunstenaar Noor Geurts en uitgewerkt door Anna en ief. Heel wild en tegelijk heel subtiel.

Trouwe abonnees vinden later dit jaar één fles van deze bijzonder kleine oplage in hun wijnpakket.

Chardonnay 'vertikaal' geproefd

Soms krijgen we als Hollandse wijnboeren een buitenkansje.

Voormalig trouwe wijnabonnee Jos wil zijn verjaardag vieren en ziet in zijn opslagplaats een forse voorraad van vijftien flessen Bellevue Chardonnay. Bij nadere inspectie ziet hij verschillende jaartallen op het etiket staan: 2018, 2019 en 2020.

We spoedden ons snel (met voor de zekerheid een fles Chardonnay 2021) naar hem. Voordat we het doorhadden, plopten we vier flessen open. Een zeldzame kans op een zogeheten vertikale proeverij van witte wijn.

'Vertikaal' is wijnjargon voor het proeven van dezelfde wijn van verschillende jaargangen. Met onze rode wijn doen we het elk jaar wel een keertje. Voor de Chardonnay is dit de primeur.

Wat blijkt? 2018 en 2019 kunnen linea recta naar de gootsteen. 'Jammer Jos, te lang bewaard'. Maar de 2020 blijkt na tweeënhalf jaar nog verrassend goed, met frisse goede zuren. Leuk om dit een keer te doen.

Chardonnay 2022 is bijna klaar

Vlak voordat we terug naar Nederland gaan, ontmoeten we in Cave Vendéole wijnmakers Marc en Pauline.

Zij zijn opgetogen over de kwaliteit van de kakelverse Bellevue Chardonnay 2022 en willen ons er deelgenoot van maken: Mooi fris, niet te zwaar (12,6 alc. graad), geel fruit als ananas.

We zullen wat aanpassingen moeten doen aan het etiket. Zo is deze wijn niet met de hand maar met de plukmachine geplukt. De cave, op hun beurt, gaat een datum zoeken waarop de Bellevue-wijnen editie 2022 later dit voorjaar op fles worden gezet.

We proeven ook de al snel rijpende Cuvée Maarten 2022.

En dat was 2022..

Met de hoeveelheid dode maar ook door de schoffelmachine omvergereden stronken zouden we gemakkelijk een oudejaarsvuur kunnen maken waar ze in de Haagse Schilderswijk jaloers op zijn. Wij doen het echter gedoseerd en smeren het vuur uit over twee dagen.

Zo kunnen we met een biertje en daarna met een glas bubbelwijn en wat oesters langer onze gedachten laten gaan over het idiote klimaat in de wereld. De opwarming van de aarde, in de vorm van de stijgende temperatuur met zijn steeds extremere gevolgen, maar ook het oplaaiende extreme oorlogsgeweld in de wereld, te beginnen in Oekraïne.

Het is verschrikkelijk, we kunnen er weinig aan doen en het lijkt allemaal ver weg op Bellevue. De sfeer rond huis en gaard is zo vredig dat we het iedereen toewensen. Als iedereen in de wereld zich nu eens ging bekommeren om het stukje aarde waar hij of zij zeggenschap over heeft, beter achter te laten dan het aantrof, dan zou het toch beter gaan in de wereld. Of is dat te naïef?

De wijnplanten lopen in het voorjaar onverstoorbaar uit en gaan in het najaar elke keer rustig in winterslaap. Dat doen ze dit jaar, deden ze vorig jaar en zullen ze volgend jaar doen en ze deden het ook al in 2004 toen wij hier terecht kwamen.

Het licht van de winterzon werpt zijn lange schaduwen over de glimmende schollen geploegde aarde, waaruit de pas een maand geleden gezaaide granen hun frisgroene kopjes opsteken: 'hallo wereld'.

Het team van Bellevue wenst alle vrienden, vriendinnen, familie en abonnees een groen, gezond en vreedzaam 2023 toe!

Paaltjes voor de jonge Cot

En daar was het tot heimachine omgebouwde oogstgevaarte weer. In amper twee uur tijd drukte hij 136 metalen paaltjes en 52 hoekpalen in het veldje met piepjonge cotplanten.

Efficiëntie

Vorige week hebben we om de zes planten een gat voorgeboord, en daarna de vele paaltjes alvast naar het land gebracht en bij de juiste plekken klaar gelegd. Een toonbeeld van efficiëntie, dat Bellevue.

Aanstaand voorjaar worden de ijzerdraden gespannen en dan kan dit veldje hopelijk mooie druiventrossen produceren en bijdragen aan een verdere verbetering van de rosé en Cuvée Maarten.

Allez!

'Heggensnoei' oude Chardo

Vorig jaar, en eigenlijk al eerder, werd duidelijk dat we afscheid moesten nemen van de oude Chardonnay.

Al sinds 2009 schenkt dit driekwart hectare grote veld ons de prachtige witte wijn van Bellevue. Nu de planten ouder worden, leggen steeds meer stronken het loodje. We zagen de bui al hangen. Vandaar dat we in 2018 een nieuw veld aanplantten.

Om het afscheid zolang mogelijk te rekken, rooiden we deze week de planten die het hardst achteruit gaan en vertroetelden de overblijvers met de zorg van de snoei alsof het een strakke heg betreft. We plaatsen metalen clips in de écarteurdraden, die dus vanaf nu permanent dicht zitten. Het onderhoud zal steeds minder tijd vergen.

Dit jaar gold overal in de streek, ook bij ons, als een echt Chardonnay-jaar, met hoge opbrengsten gekoppeld aan een goede kwaliteit. De Bellevue Chardonnay 2022 bestaat voor de helft uit het sap van de oude planten, en voor de andere helft van de nieuwe. De monsters van de jongste jaargang zijn veelbelovend. Dus we weten dat de ouwetjes het nog kunnen. We hopen dat ze het nog een paar jaar flikken en zien onze extra zorg hoe dan ook als eerbetoon aan dit fantastische veld.

Een tuinhekje van Bellevue-hout

Tussen al het wijngaardwerk door is er altijd aandacht voor hout.

Het opschonen van de bosrand, het terugdringen van het bos en meer licht in het kreupelhout bevorderen. En uiteraard ook om de schoorsteen van Bellevue te laten roken.

Dit jaar is er een klein bijzonder extra project. We zaagden, Ief voor het eerst met een elektrische kettingzaag, wat dunne stammetjes en takken van een strook essenbomen. Dat hout leeft straks voort als tuinhek voor Marian, al jaren een trouwe en enthousiaste hulp op het Bellevue-project.

Compost over de jonge Cot

Als we na ruim twee maanden te zijn weggeweest, vlak voor Kerst, weer op de wijngaard belanden, is het idioot zonnig en windstil weer. We lunchen met een zonnehoedje op het terras. De thermometer wijst 28 graden aan.

De wijngaard is al grotendeels gesnoeid. Verderop zijn de akkers ingezaaid met de eiwitrijke wikke (familie waartoe ook de veldboon behoort), een ideaal streekeigen veevoer. Ook de gerst steekt zijn groene strengeltjes al op.

In de rijen tussen de wijnstronken is een mengsel van haver, radijs en wikke gezaaid. De kleine plantjes halen stikstof uit de lucht en zetten het om in nitraat dat de wijnplanten kunnen gebruiken voor hun groei. In het voorjaar worden ze omgeploegd en dienen ze als een compost.

Dichterbij huis blijken tot onze verrassing de grote hopen tuinafval, vooral redelijk recent grasmaaisel, door bacteriën al omgezet in zwarte compost. En zo zijn we net als in december 2020, in december 2019 en in oktober 2018 voor de vierde keer met kruiwagens compost in de weer.

Dit keer was de piepjonge cot de gelukkige. De negen bomvolle kruiwagens bleken vandaag genoeg voor een flinke schep op de helft van de plantjes. En passant verplaatsten we de compostbedden en zaagden overhangende takken weg om meer regen op de broeiende hopen te krijgen. Ook mengden we de overgebleven, nog niet volledig gecomposteerde grassen met aarde en met de gft-bak, waarop we steeds de grote hoeveelheid schillen storten van de groenten die de Bellevue-gangers eten. Zo hebben we mogelijk al deze zomer weer een nieuwe ronde voor de andere helft van de jonge cot.

Dit werkje geeft altijd een heerlijk ‘circulair’ gevoel.