Picknick in de wijngaard

Volgens sommigen is het in de streek de gewoonte om de dag na Pasen alle overgebleven eieren stuk te slaan. Het moge een wat onbevestigde verklaring zijn, feit is dat Tweede Paasdag, Lundi de Pâques, vrienden en familie bij elkaar komen voor een omelet.

In onze contreien is die omelet voorzien van wilde asperges, formaat grote sperzieboon en zeer delicaat.

In de week voor Pasen kregen wij een mail van de ons onbekende Jean Paul, een wijnboer die net als wij zijn druiven levert aan de coöperatie. “Wij komen tweede paasdag bijeen voor de omelet en barbecue. De weersverwachting is echter onbestendig. Zouden we op Bellevue mogen picknicken zodat we in geval van regen in de hangar kunnen vertoeven?”, vroeg Jean Paul.

Toeval wilde dat wij die week ook op Bellevue waren voor wat klusjes in de wijngaard en het maaien van het opspringende gras. Uiteraard gaven we toestemming: ‘bienvenue à Bellevue’. “We komen met zijn veertigen en jullie zijn onze eregasten,” mailde Jean Paul per kerende post.

Maandagochtend arriveerden diverse auto’s met aanhangwagens vol tafels, stoelen, een barbecue, hout, serviesgoed, glaswerk, eieren, worsten, patés, kaas, taarten, bag-in-boxen met wijn en een enorme fles dertig jaar oude Armagnac.

Vanaf twaalf uur druppelde het gezelschap binnen, de meesten te voet, een aantal per auto. Het was schitterend weer, twintig graden en plein soleil. Kinderen voetbalden op het vers gemaaide gras, een vrouw deed gestrekt op het gazon een middagdutje. Het gezelschap at en dronk met volle teugen. De eregasten lieten zich onderdompelen in de Franse traditie en ambiance.

In een middag hebben we er een slordige veertig vrienden bij gekregen.

Oogst 2011 klaar voor botteling

De oogst van 2011 was overvloedig. Nog nooit oogstten we zoveel druiven op Bellevue.

De Cabernet franc en de Merlot vulden met gemak zelfs twee cuves van 30 duizend liter.

Net als vorig jaar werd onze derde rode druif Cot (Malbec) te licht bevonden voor een plaatsje in de cuve. Wijnmaker Laurent Duchêne gebruikte de in onze streek niet veel aangeplante Cot echter met plezier voor een roséwijn van de cave. “Hij is onvoldoende rijp voor rode wijn, maar de frisse zuren passen mooi in de rosé”, licht hij toe.

De proefmonsters uit beide rode cuves die duidelijk van elkaar verschillen door verschillende verhoudingen Merlot-Cabernet Franc konden Laurent noch ons echt bekoren. Zit het hem in de kwantiteit die spreekwoordelijk ten koste gaat van de kwaliteit?

“Dat hoeft niet”, zegt Laurent (rechts op de foto). “Waarschijnlijker is dat 2011 anders dan 2010 in onze streek een wat a-typisch jaar is. Op Bellevue viel het nog mee maar we hebben bijvoorbeeld juist in de oogstweken veel last gehad van schimmel die afkwam op het sap nadat het vlindertje vers de la grappe de rijpe druiven had lek geprikt.”

Op een mooie dag eind februari schotelt Laurent ons en de hele equipe die even een uurtje vrijnam van takkentrekkerij en opbindwerk een mooi staaltje blending voor. “Ik heb vorige week gewerkt aan een assemblage van jullie wijn”, zegt hij enthousiast.

Met een proeffles van de ene cuve vult hij een maatbeker voor tachtig procent. Met de fles uit de andere cuve vult hij de zaak aan tot honderd procent. Na zorgvuldig schudwerk krijgen we allemaal een bodempje van de rode wijn 2011.

En warempel, waar de beide afzonderlijke cuves geen fijn huwelijk oplevert tussen Merlot en Cabernet franc en kersenfruit, een bittertje, wat peperigs afzonderlijke impressies bleven, werden we op slag enthousiast van Laurent’s mix. We ontwaren een mooie geur vol kersen (Merlot), in de mond gevolgd door een aanhoudende en zuivere smaak van zwarte bessen (Cabernet franc).

Nog opmerkelijker is dat andere samenstellingen, bijvoorbeeld de helft uit de ene en de helft uit de andere cuve geen mooi samengaan bewerkstelligt, zo blijkt. Tachtig-twintig is precies goed.

Later dit jaar kunnen jullie de rode wijn uit 2011 proeven. Dit voorjaar zetten we wel de nieuwe witte wijn op fles en zullen we jullie hem als primeur op een extra proeverij in april of mei voorschotelen. De witte wijn - een derde van Bellevue, tweederde van de buurman - valt dit jaar meer ‘Chardonnay’ uit, met name meer doordat we meer geur en smaakimpressies van geel fruit ontwaren.

Helaas, helaas zijn dit de twee laatste cuves van Laurent die op fles worden gezet. De man die gedurende zes jaar met veel passie zesmaal onze eigen kleine Bellevue-wijn maakte op de grote cave, vertrekt bij de cave. Hij gaat in de Cognac-streek werken, waar zijn vrouw vandaan komt. Zij gaat haar vader opvolgen.

Laurent, millefois merci pour le travail pour Bellevue! En nu maar hopen dat we net zo’n vurige voorstander van ons project als zijn opvolger treffen.

Analyse van grond in de biomerlot

“Ik vind het gesnoeide hout wat dun en je zou kunnen overwegen een drainage aan te leggen in het midden van de helling”, wijst Eric le Ho.

De adviseur van de biologische wijnboeren maakt met ons een rondgang over het veld waar nu voor het derde jaar gaan werken volgens de principes van de biologische wijnbouw.

Het magere hout van de gesnoeide Merlottakken kan duiden op een gebrek aan bepaalde sporenelementen in de bodem. Een tekort aan koper zal het vermoedelijk niet zijn, maar mogelijk ontbeert de bodem magnesium, kalium, fosfor of nitraat.

Boven de grond kennen we na acht jaar Bellevue vrijwel elk hoekje van de wijngaard, maar van de ondergrondse situatie hebben we eigenlijk geen idee. Vandaar dat Thierry Grimal, net als Eric wijngaardadviseur, met zijn grondboor bodemmonsters komt nemen.

“Proficiat met jullie achtste verjaardag”, zegt Thierry. “Door jullie werk is de wijngaard enorm verbeterd, het ziet er magnifiek uit”, zegt hij terwijl hij zijn grondboor de grond in draait. We glimmen van trots.

Later dit voorjaar volgt nog een analyse van het blad van de bio-Merlotplanten. Mocht er een gebrek aan elementen in de bodem aan het licht komen, dan zullen we voor aanvulling ervan zorgen. Uiteraard met respect voor de biologische wijnbouw. Want hoewel we nog steeds geen fles van ons troetelveldje hebben geproduceerd, gaan we hardnekkig door met dit bio-experiment.

Streng Winterwerk

Precies op het moment dat de dooi inzette, betrad de eerste winterequipe de wijngaard. In de nacht en ochtend vroor het aanvankelijk nog, maar in de loop van de ochtend was sprake van schitterend weer. En dat gedurende twee weken vrijwel onafgebroken.

Beter konden we het niet hebben. Onder een blauwe hemel met stralende zon snoeide Abdel als een haas de resterende percelen, terwijl een groot aantal mensen de gesnoeide takken uit de draden trok, palen en draden herstelde en spijkers controleerde. Vervolgens bonden we de overgebleven loot op de ijzerdraad.

In totaal klaarden we met achttien mensen in tien dagen de hele klus. Een absoluut snelheidsrecord. De resterende dagen was er zelfs nog ruimte om ook de bovenste ijzerdraden aan te spannen en de onderste draden naar beneden te brengen. Ook hakten we nog bramen en eikjes weg tussen de wijnranken.

Zo mazzelden we dit voorjaar enorm met het weer. Maar vooral hadden we weer enorm veel geluk met de hulp van de steeds meer geroutineerde voorjaarsploegen, dit jaar bestaande uit Gerrit, Afke, Mark, Margreet, Joost, Jan, Nardy, Diny, Sonja, Joke en Agnes!

Barre winter, ook in Zuid-Frankrijk

Net als Nederland was Zuid-Frankrijk in februari in de ban van de winter. Voor mediterrane begrippen was er sprake van extreme temperaturen van 14 graden onder nul in de nacht. Overdag vroor het vier tot vijf graden.

“Daarbij maakte de harde wind dat het aanvoelde als min twintig, horrible!”, vertelt Abdel. Alsof dat nog niet genoeg was, stond onze trouwe snoeier daarbij op sommige dagen nog tot zijn knieën in de sneeuw. “Ik ben een paar keer onverrichterzake naar huis gegaan”, zegt hij.

De extreme winterperiode hield drie weken aan en zette de boeren in de streek op fikse achterstand met hun snoeiwerkzaamheden.

Wie wel flink aan de bak konden, waren de loodgieters en aannemers. Veel huizen kampten met gesprongen waterleidingen. Op Bellevue is helaas de stokoude centrale verwarmingsketel (op diesel) kapotgevroren. Jammer, maar niet rampzalig, want we stoken al twee jaar vrijwel volledig op hout.

Toen wij half februari aankwamen voor het voorjaarswerk, was het ergste leed geleden. De eerste dagen was het ’s ochtends nog flink koud. De volle zon en de geringe wind maakte echter dat we flink voortuit konden.

Als bewijs van het mooie en warme weer smolt gedurende deze eerste week een flink blok ijs in onze regenton tot een kunstzinnige creatie (foto boven).

Ook de natuur staat voorlopig flink op achterstand. Voor het eerst in jaren zien we niet de fraaie amandelbloesem aan de 130 jaar oude boom in de tuin bloeien. We moeten het doen met de herinnering aan vorige jaren (foto onder).

Paaltjes uit eigen bos

"Laat mij één paal zien die ik heb gekloofd en die al verrot is," zegt Patrick Gos. En weer ging hij er deze winter stevig in.

Sinds 2007 hakt Patrick elke winter een stuk of tien acaciabomen om, soms wel exemplaren van vijftien meter hoog. Honderd tot honderdvijftig acacia-paaltjes zijn het resultaat, zwaar en massief en prima geschikt om de draden te dragen waaraan onze wijnranken worden opgebonden.

De bomen staan op de noordhelling van een verwaarloosd stuk bos dat dankzij het werk van Patrick en zijn collega’s Christian en Alain meer lucht en licht krijgt en zich zo kan vernieuwen.

Het mooie van acacia is dat op de stronken direct nieuwe uitlopers ontspringen. Op het perceel waar Patrick in 2007 begon te kappen, zijn al weer polsdikke stammetjes opgekomen.

Dit jaar hebben we anderhalve dag meegewerkt om de bomen te vellen, de stammen in stukken van twee meter te zagen en ze vervolgens in vier of zes paaltjes te kloven.

Patrick bracht een tractor mee die met een hydraulische schroef de eerste aanzet gaf, maar het blijft een heftig karwei. We zijn evengoed weer 120 paaltjes rijker. De oude verrotte exemplaren, meest op de punt, worden verzaagd tot brandhout.

Kwakkelwinterwerk

Tot nog toe is het een kwakkelwinter in Zuid-Frankrijk.

Geen sneeuw, hoge temperaturen en vooral: nogal droog. Te droog, want de heuvels moeten zich flink volzuigen om wijnpercelen en luzernevelden door de zomerdroogte te helpen.

Voordeel is wel dat het goed weer is geweest om te snoeien. Tussen Kerstmis en Driekoningen snoeiden we bijna 2,5 hectare merlot, waaronder het bio-veld.

Op de foto's van links naar rechts: Abdel, onze professionele snoeier, Marijke, Maarten, Ief en René.

Klusjes

En als we voor een plotselinge stortbui naar binnen moesten, wachtten ook binnenshuis talrijke klusjes: stoelen lijmen, reparaties aan tafels en gordijnrails, wc-pot en douche.

Bellevue-proeverij druk bezocht

De wijnproeverij van Bellevue, enkele weken uitgesteld vanwege het experiment met de biowijn, bracht op 6 november ongeveer 180 mensen bijeen in Amsterdam.

Het overweldigende aantal mensen kreeg in de fraaie ruimte van modepersagentschap Co/Motion, in woord en beeld, verslag van wederom een jaar enthousiast ‘freelance’-boeren in de Malepere.

We hebben het reguliere werk steeds beter in de vingers, we managen equipes van in totaal een dertigtal mensen die op verschillende tijdstippen op het juiste moment paraat staan om de grote hoeveelheid werk te verstouwen.

Er was volop gelegenheid de eerder dit jaar gelanceerde Bellevue Chardonnay 2010 te proeven. Als primeur was ook de rode Bellevue 2010 te proeven. Beide wijnen werden goed ontvangen, menigeen ging naast het wijnpakket met extra doosjes naar huis.

Helaas - wéér geen BIO-merlot

Op het merlotperceel dat - zoals het zo mooi heet – ‘in transitie’ is naar biologische teelt, zag alles er aan het eind van de zomer nog veelbelovend uit. Toch zal er in 2012 voor het tweede achtereenvolgende jaar geen fles biowijn in wording te proeven zijn.

De verloven waren ingetrokken, drie achtereenvolgende weekenden afgeblokt, de auto volgetankt en de traditionele najaarsproeverij uitgesteld. Er was zelfs sprake van een mogelijk filmpje met de vier wijngaardeigenaars die hoogstpersoonlijk vier rijen zorgvuldig geselecteerde ‘biomerlot’-druiven op Bellevue zouden plukken. Met de hand.

Op de dag dat de specialisten het sein ‘groen’ zouden geven, zouden wij er zijn. De oogstmachine zou de met rode linten gemarkeerde rijen overslaan. Op Cave La Malepère, waar ook de bekende witte en rode Bellevue-wijnen worden gevinifieerd, zou bij wijze van experiment een derde Bellevue-fles het licht zien. We willen inzicht krijgen in wat een kleine hoeveelheid druiven van een klein stukje land voor potentie heeft.

Helaas. In de derde week van september bleek dat het experiment niet doorging. "Il n’y a pas de biomerlot de Bellevue cet année, point," was de mededeling. We begrepen dat we blij mogen zijn dat de Chardonnay wordt gebotteld én de rode rassen van Bellevue in 2011 in een afzonderlijk vat belanden.

Wat is er aan de hand? Was er vorig jaar sprake van een droogtestress in de planten, dit jaar lijkt er sprake van een logistieke stress bij de cave. Door een ongeval zat de cave slecht in zijn mensen. Belangrijker nog lijkt dat na aanvankelijk perfecte omstandigheden tijdens de oogstmaand er halverwege september een grote hoeveelheid regen viel. De oogstmachines konden daardoor het land niet op. Tegelijkertijd steeg de temperatuur. Grijze schimmel (boitris) stak de kop op, aangelokt door de perforaties die het vlindertje ver de la grappe in de superrijpe druiven maakte.

Menige boer op de coöperatie stond zich te verbijten, dus meende wijnmaker Laurent dat een experiment met een biowijn voor de Hollanders - die al een uitzonderingspositie hebben - niet door kon gaan. Begrijpelijk, maar wel behoorlijk balen. En zonde van al het werk op gebied van secure behandeling van de planten. We gaan ermee door, maar moeten goed nadenken over een strategie.

Want Bellevue had namelijk nauwelijks hinder van ver de la grappe of schimmel. We noteerden een absoluut record in kilo’s druiven. Over de kwaliteit volgt later meer, we kunnen er nu nog weinig zinvols over zeggen.

Schrale troost is dat de biodruiven wel in de reguliere rode Bellevue zitten. Volgend jaar zal ongeveer een zesde van elke fles rode wijn – zeg maar een glas – uit biomerlot bestaan.

Bellevue-wijn op steeds meer plekken te koop

Opnieuw heeft Domaine de Bellevue haar netwerk van verkooppunten uitgebreid. En de jongste uitbreiding is niet de eerste de beste: de gerenommeerde wijnhandel Vleck, vlakbij het Amsterdamse Vondelpark.

Vleck heeft zowel de rode als de witte Bellevue in het assortiment opgenomen. De wijnhandel heeft vooral ‘natuurlijke’ wijnen in het schap staan, dat wil zeggen wijnen gemaakt met zo min mogelijk ingrijpen in de wijngaard tot en met de botteling, en met de nadruk op zwavelarme vinificatie.

“Ik bespeur de laatste twee jaar veel vooruitgang bij de Bellevue-wijnen”, zegt Michiel ter Heide, eigenaar van Vleck (rechts op de foto). “Tijd dus om Bellevue vanaf jaargang 2010 te presenteren tussen grootheden als ‘the godfather’ Marcel Lapierre en al zijn natuurlijke volgelingen, opdat de wijnen van Bellevue in de toekomst nog zuiverder worden. En dat gaat vast en zeker gebeuren.”

In Haarlem is restaurant In den Swarten Hondt nog het meest te spreken over de witte Bellevue-wijn. Op een prachtige locatie aan het Spaarne werkt het restaurant in het lunchcafé met mensen met een lichte verstandelijke handicap. Ook ’s avonds wordt de exploitatie deels in deze dagbesteding verricht.

“Vorig jaar vonden we de Chardonnay Bellevue al lekker maar konden jullie met Kerstmis al nauwelijks meer leveren”, zeggen Ard en Lucas, kok en sommelier van het restaurant. De nieuwe wijn is voorlopig gelukkig ruim voorradig en ook deze valt in de smaak.

“Eind mei verzorgden we hier nog een bruiloft, en uit onze vier witte wijnen kozen bruid en bruidegom unaniem voor de Bellevue Chardonnay”, zegt Lucas.

Vlakbij het Nationaal Park Agües Tortes in de Spaanse Pyreneeën bestieren Jaco en Franka sinds vijftien jaar camping Lo Closo. Het is een kleine natuurcamping (14 plaatsen) tegen de helling van de bergen. In het restaurant wordt de bezoeker op door-de-weekse dagen in juli en augustus desgewenst een mooie maaltijd voorgeschoteld. “Uiteraard serveren wij Spaanse wijnen, zoveel mogelijk uit de streek”, zegt Jaco. “Maar we vinden het leuk om jullie wijnen erbij te hebben en onze kaart uit te breiden.”

Al enige tijd treffen bezoekers van Het Schip van Blaauw in Wageningen Bellevue-wijn aan. Het voormalige Laboratorium voor Plantenfysiologisch Onderzoek is in 1920 gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School naar een ontwerp van Cornelis Jouke Blaauw. Op dit moment biedt het rijksmonument onderdak aan vijf Wageningse bedrijven. De authentieke collegezaal is te huur en wordt gebruikt voor kleinschalige congressen, debatten, presentaties, lezingen, concerten en andere culturele of educatieve evenementen. Veelal eindigen deze activiteiten met een drankje en een hapje in de foyer of op het terras. Al jaren schenkt men daar, met genoegen, de wijn van Bellevue.

Ook deze zomer was Bellevue rood en wit de huiswijn op het openluchttheater van Suburbia in Almere. In een loods op de stadsboerderij/stadslandgoed De Kemphaan speelde Suburbia van 15 juni tot 23 juli ‘Oom Wanja’, de klassieker van Anton Tsjechov. Voor aanvang van de voorstelling serveerde Suburbia een Russische biologische maaltijd methode Hollandaise -- met een glas Bellevue.

Alle losse-verkooppunten van Bellevue-wijn kun je hier (en in de balk rechts op deze website) bekijken.