Oogst 2012: Minder opbrengst, kwaliteit nog onduidelijk

"C’est une catastrophe”, zegt buurman Benoit, “bijna 30 procent minder oogst dan vorig jaar!"

Nu was 2011 voor bijna iedereen een recordjaar, maar ook vergeleken met een normaal jaar vallen de opbrengsten dit jaar fors lager uit, gemiddeld vijftien tot twintig procent minder. Dat geldt voor de streek, en volgens de voorlopige prognoses ook voor heel Zuid-Frankrijk.

Ook Bellevue vormt geen uitzondering op de tegenvallende oogst, al gaan wij altijd meer voor de kwaliteit. Daarover valt nog weinig te zeggen, al staat vast dat het suikergehalte – een maat voor onder meer het alcoholgehalte – goed is.

Over de oorzaken van dit moeilijke oogstjaar is weinig met zekerheid te zeggen. Waarschijnlijk is het een cocktail van factoren: koud als het warm moet zijn, hitte bij behoefte aan koelheid. Watertekort als het moet regenen en omgekeerd. Daardoor ontstond een onregelmatige bloei en vruchtzetting en ook verlies aan knoppen. De natte mei- en junimaand zorgde voor veel druk van schimmel. En vlak voor de oogst ontstond hier en daar rotting en grijze schimmel doordat de rupsen van het ‘ver de grappe’ vlindertje gaatjes boren in de superrijpe druiven.

Het eerder genoemde ‘annee difficille’ is tot en met de oogst helaas uitgekomen….We gaan de wijn, zowel de witte als de rode, zorgvuldig volgen in zijn ontwikkeling en proeven. De eerste monsters zijn gearriveerd, recht uit het vat, ongefilterd, en, de rode wijn, amper uitgegist. De witte wijn is zeer licht van kleur, geurt naar abrikoos en peer en is zeer droog. De rode wijn ruikt naar rijpe kersen en smaakt veelbelovend.

Handpluk Biomerlot

Allez, hop, daar ging die dan! Drie keer is scheepsrecht! Twee jaar afgewezen en nu 2012, ligt de oogst van ons kleine perceel merlot in een cuve op een aparte proefboerderij!

Het had wel enige voeten in aarde. Eenmaal groen licht, mikten we op het laatste weekend van september of het eerste weekend van oktober. Het werd het laatste weekend van september, precies één week na de proeverij. Reden: de schimmels rukten in hoog tempo op.

Aanvankelijk waren we niet overtuigd, vooral omdat onze zorgvuldig geselecteerde equipe juist dat weekend flinke veren moesten laten – twee leden konden helemaal niet, twee andere konden slechts twee dagen. Maar eens temeer bleek dat je met een wijngaard nu eenmaal geen ‘date’ kunt maken. Als er schimmel dreigt, moet je er staan. Vooruit, een dag respijt gaat nog, maar een week is funest.

Goed gemutst en vol enthousiasme kwamen wij aan op zaterdagochtend. In de middag wilden we direct beginnen. Maar dat ging niet door. Amper aangekomen, begon het te regenen na weken van droogte. Het hield bijna 12 uur non-stop aan. 40 mm in 12 uur! Modder overal en vooral veel schimmel.

Met plakkende schoenen en laarzen oogstten we in ruim drie dagen 1650 kilogram superrijpe biomerlot. We verloren veel tijd doordat we al enigszins door schimmel aangetaste druiven uit de tros knipten. En dan hadden we nog geluk dat Pascal en zijn dochter Morgan alle kratjes per quad (iets tussen een brommer en auto in) distribueerden en zondag bovendien enkele uren mee-oogsten.

Echter, nous sommes super-content. De eerste bio—oogst is minder dan gedacht, maar zit mooi in het vat. We krijgen een slordige 1000 flessen biowijn, met biogisten en zeer laag sulfiet. Zeer interessant is dat bij wijze van experiment drie andere mini-cuves van 300 liter meedoen. Eentje met biogist, maar zonder sulfiet. Eentje met industriële gist en sulfiet en eentje…… zonder sulfiet en zonder toevoeging gist. Die moet het hebben van de natuurlijke (wilde) gisten op de druivenschillen: een complete loterij.

Per maatbeker proefden we al één uur na vergisting de eerste impressies van het grote vat met biogist. Aan de alcohol zal het niet liggen, want het suikergehalte benaderde bijna de 13 graden.

Allez, hop, als het goed is, hebben we in 2013 een derde fles Bellevue in de aanbieding!

A continuer!

Negende najaarsproeverij in De Baarsjes

Sommige mensen kwamen alweer voor de negende keer, andere waren er voor het eerst. De grote proeverij werd als gebruikelijk door meer dan honderd mensen bezocht, ditmaal in zorgcentrum Cordaan, in het gloednieuwe gebouw De Wending in de Amsterdamse Baarsjesbuurt.

Op zondagmiddag 23 september vernemen de toehoorders dat het afgelopen wijnjaar ‘une annee difficille’ is geweest op onze wijngaard en ze zagen de bijbehorende, soms schrijnende, beelden.

‘Een moeilijk jaar’, vanwege de grote en abrupte wisselingen tussen droogte en vocht en snelle veranderingen tussen hoge en lage temperaturen. Wanneer die veranderingen op het verkeerde moment vallen, ontstaan problemen met de vruchtzetting van de trosjes en ontstaan schimmelaanvallen van meeldauw.

We hebben er alles aan gedaan om de plaaggeesten van de wijngaard tegen te werken. Vast staat in elk geval dat de oogst behoorlijk lager zal uitvallen. Volgend jaar zullen we zien hoe de smaak uitvalt.

Op deze proeverij werd zowel de eerder dit jaar gelanceerde witte wijn als de nieuwe rode wijn van jaargang 2011, geurig en fruitig, in elk geval met smaak geproefd. Tussen de power-point vertoningen door was het als vanouds een geanimeerd geroezemoes tussen de vele bekenden en onbekenden. Verschillende mensen namen naast hun twee dozen die horen bij het wijnpakket, nog een extra doos mee naar huis.

.

In memoriam: Lin Tabak

Na een ziekbed van een half jaar is op 27 augustus Lin Tabak overleden. Ze is slechts 59 jaar geworden.

Lin maakte jaren achtereen deel uit van de befaamde ‘krokusequipes’, die in het voorjaar een week op Bellevue werken. Lin legde zich toe op de ramasse, het met behoorlijke kracht taaie, gesnoeide takken uit de ijzerdraden trekken.

De meeste mensen doen dit zware werk in teamverband, ook om af en toe de rug te strekken, maar Lin werkte graag in haar eentje, aan de andere kant van het veld. Bijna altijd gekleed in het zwart leverde ze haar gevecht met de takken, in haar eigen dynamiek, met katachtige bewegingen.

Vaak werkte Lin nog door op het veld tot het al donker was en de meeste andere leden van de equipe al met een biertje voor de houtkachel zaten. Van Lin’s tomeloze energie hebben we dankbaar gebruik gemaakt.

De krokusequipe van Lin at steevast éénmaal in een restaurant in Carcassonne. Daar gingen we dan met één auto en één taxi naar toe, maar Lin ging hollend. Veertien kilometer in het donker, in het zwart gekleed. In het restaurant omkleden op het toilet en dan aanschuiven.

Tijdens die werkweken wordt er ’s avonds veel gediscussieerd over politiek, over de zorg, het milieu, noem maar op. Lin nam er gretig aan deel en ging daarna, niet zelden tot diep in de nacht, door om een artikel af te maken. Dat was Lin ten voeten uit: tegendraads, sociaal, eigenwijs, energiek, in een volstrekt eigen ritme.

Wij vinden het ongelofelijk en onvoorstelbaar dat ze er niet meer is. De ramasse op Bellevue zal nooit meer hetzelfde zijn.

Het Bellevue-team: Marijke, Maarten, Ief en René.

Oehoe!

Al een jaar horen we niet ver van ons huis op Domaine de Bellevue af en toe in de late namiddag een doordringend ‘oe-hoe’, ‘oe-hoe’.

En half mei, toen we na weken van afwezigheid weer terugkeerden, landde in het schemerdonker een enorme vogel in de top van een van de cipressen rondom het huis. Lome vleugelslag, groot bruin buizerdachtig dier, de top van de boom boog helemaal door. Even later weer ‘oehoe, oehoe’. Als leken op roofvogelgebied durfden echter niet met zekerheid te zeggen dat een van de grootste uilen ter wereld (70 centimeter groot, spanwijdte tot 1,90 meter) al enige tijd op ons terrein domicilie heeft gekozen.

Nu wel. Want het huis naast ons is sinds een maand bewoond door David en zijn gezin. David is ecologisch adviseur en gespecialiseerd in bijen en andere vliesvleugeligen. Maar hij is ook een enthousiast vogelaar. De bevestiging van de oehoe, met zijn eigenwijze oren van ‘meneer de uil van de fabeltjeskrant’ is zonder twijfel het grootste natuurmoment van deze zomer. Intussen is ook een veer van de Oehoe gevonden. Die pronkt als een trofee in huis.

David vertelt intussen voor het gemak ook dat er regelmatig een Dwergadelaar (zie foto) overvliegt. Bij de koude noordwestelijke Tramontana-wind passeert ook een Vale gier afkomstig uit de Montagnes Noires, dertig kilometer noordwaarts van Bellevue.

En waar wij het tot nog toe hielden op Buizerds en Zwarte wouwen, meldt de nieuwe buurman dat er ook een Grauwe kiekendief op het terrein zit, Sperwers en een Wespendief, stuk voor stuk grote roofvogels. We zagen wel regelmatig grotere biddende valken, maar dat blijken nu twee soorten; de Torenvalk en de Boomvalk.

Alsof het nog niet genoeg is, toont David zijn veldcamera die met een bewegingssensor foto’s maakt. Het is hem vooral om de insecten te doen, maar een van de eerste foto’s toont een jong damhertje, dat op een paar meter afstand lief in de camera kijkt (zie foto).

‘s Avonds mailt de buurman zijn eerste inventarisatielijsten van Bellevue. ‘A continuer’ staat er onderaan de indrukwekkende rij namen.

Luxe wijnglazen van Bellevue

2012 kende een bijzondere primeur: wie wil kan de nieuwe Bellevue Chardonnay en Bellevue Rouge proeven in een bijzondere set van 6 wijnglazen waarin, heel subtiel, het logo van Domaine de Bellevue is gegraveerd.

Het logo bevat, zoals bekend, een gestileerde weergave van de landerijen behorende bij Domaine de Bellevue.

De nieuwe glazen voldoen aan alle eisen van L'Institut national de l'origine et de la qualité (INAO), het Franse kwaliteitsorgaan dat de officiële wijnkeurmerken toekent.

Het mooie kristalglas (let op de volle klank bij het toosten!) en de taps toelopende vorm laten de geur en smaak van elke wijn optimaal tot hun recht komen.

Cadeau

Wijnabonnees die dit jaar via info@domaine-de-bellevue.nl een nieuwe abonnee aanbrengen, krijgen als blijk van waardering geheel gratis een set van zes van deze prachtige glazen cadeau.

Voor andere liefhebbers zijn de glazensets verkrijgbaar voor de alleszins schappelijke prijs van 25 euro per doosje.

Meeldauwaanval in de Chardonnay

Dachten we de zaak onder controle te hebben, blijkt onze geliefde Chardonnay een heus meeldauw-alert te ondergaan. Alle hens aan dek! “Dit heb ik nog nooit gezien.”

Op zaterdag 14 juli horen we in de namiddag een auto het erf op draaien. We zijn aan het werk in het bioMerlot-veld, maar gaan toch even kijken. Staat daar de familie van Pascal. Van Pascal geen spoor.

Even later klinkt een alarmerend “Yvonne, René, venez-ici!”, vanuit het naastgelegen Chardonnayveld. Pascal helemaal ontzet.

Rij voor rij loopt hij met grote passen langs de prachtige en strak opgebonden planten die al mooie druiventrossen vormen.

Bij nadere beschouwing blijkt een fors aantal aangetast door de oïdium.

“Dit heb ik nog nooit gezien”, zegt Pascal verschrikt. “Tot afgelopen donderdag leek alles onder controle. En moet je nu zien, hier, schimmel, hij keert gewoon terug op plekken waar hij totaal ingedroogd leek.”

Er zijn twee grote vijanden van een wijnboer, de schimmelbroertjes meeldauw (oïdium) en valse meeldauw (mildew). Oïdium kennen we ook in Nederland van de grijze waas over bijvoorbeeld rozenblaadjes.

Het wispelturige voorjaar met koude, natte periodes afgewisseld met warme, droge periodes werkt de ontwikkeling van de schimmels sterk in de hand. Het team onder leiding van Pascal volgt de weersverwachting secuur om efficiënt ingrijpen mogelijk te maken en zo gewetensvol mogelijk met de inzet van bestrijdingsmiddelen om te gaan.

Met Pascal overleggen we over een noodmaatregel.

“Maandagochtend kan ik met een extra behandeling de recente sporen van de schimmel proberen uit te drogen”, oppert Pascal. “Maar dat betekent dat jullie ook de westzijde van de planten deels moeten ontbladeren, zodat het middel de trossen goed kan bereiken.”

Eerder hadden we in juni al de oostzijde gedaan om ventilatie te bevorderen. De westzijde is risicovoller, omdat de druiven immers de komende twee maanden tot de oogst het risico lopen om schade van de zon op te lopen.

We nemen de gok. En dus staan we zondag de hele dag te ‘efeuilleren’, een spoor van blad achterlatend. En nu maar hopen dat de oidium-explosie tot stilstand is gekomen.

Mogelijk gaan we er eind augustus nog een keer doorheen. Alle definitief aangetaste trossen zullen we dan wegknippen. We willen geen muffe meeldauwsmaak in onze chardo!

Alweer balen!

De tweede snee luzerne levert, zoals voorspeld, half juli een forse hoeveelheid balen op.

Door al het vocht en de niet al te hoge temperaturen is de eiwitrijke klaver op sommige percelen bijna een meter hoog. De blauwe bloemen die talloze vlinders lokken, geven de velden een paarse gloed. Associaties met de lavendelproductie in de Provence komen op.

Als Thierry en zijn nieuwe rechterhand Geyetan op 11 juli komen maaien, overheerst in de wijngaard de geur van zoete kruidigheid die wordt verspreid door de verse gemaaide luzerne. Vooral in de ochtend is het aroma onmiskenbaar door de nog koele aarde.

Na een paar dagen drogen, liggen er net als in mei een dikke honderd balen, vrolijk verspreid op het land. Thierry en Geyetan hebben in de nacht toegeslagen.

“Het is beter om de balen in de nacht te maken”, zegt Thierry. “De hoge temperatuur overdag maakt dat de blaadjes loslaten van de stengels en dan hebben mijn dieren slechts taaie stengels te eten. In de nacht houdt het hooi zijn souplesse en krijg je prachtige kwaliteit balen”, verklaart de gepassioneerde veehouder.

Het koele, relatief natte voorjaar is goed nieuws voor de graanboeren, maar in de wijngaard hebben de wisselvallige weersomstandigheden meer problemen opgeleverd.

Dat is ook precies de strategie van veel boeren in de streek. Ze leggen niet alle eieren in één mandje maar combineren akkerbouw (meest wintertarwe en zonnebloemen) en wijnteelt te combineren.

Ondersnoei en schoffelen: dank aan onze equipes

In mei en juni is het hard aanpoten in de wijngaard. Alles spuit de grond uit en dat betekent voor Bellevue zijtakken weghalen, ondergroei snoeien en schoffelen, schoffelen, schoffelen.

Wie denkt dat één ronde langs de 32 duizend planten op de acht hectare (circa zestien voetbalvelden) volstaat, heeft het mis. Vooral de percelen waar de Merlotdruiven groeien, worden tot wel vier keer door ons bezocht.

Gelukkig staan we er niet alleen voor. Net als in het vroege voorjaar komen vrienden en bekenden helpen.

Met een team van vijf of zes mensen ontstaat er een prettige dynamiek, die maakt dat we door de velden vliegen. Meestal halen we dan een hectare per dag. En ’s avonds lekker eten en drinken.

Het wisselvallige voorjaar en de februarikou waardoor de wijngaard laat is ontwaakt, maken wel dat we dit jaar tot ver na 14 juli bezig zijn met dit kuiswerk waar we andere jaren al eind juni de zaak al nagenoeg onder controle hebben. Het is niet anders. Met een wijngaard kun je geen afspraken in je agenda maken. Op de meteorologie hebben wij geen invloed. Op de organisatie van onze mei- en juni-equipes wel.

Daarom wederom reuze dank aan Jaco, Suus en Tim, Marian, Gerda en Mirjam, Elle, Franklin, Marina, Marian en Caroline, Gertje, Riet en Marlies!

Experiment met biowijn komt dichterbij

Het lijkt er op dat Domaine de Bellevue dit jaar toestemming krijgt om een perceel biologische Merlot-druiven apart te oogsten en op fles te zetten.

Als het goed gaat, gebeurt dat op het experimenteerbedrijf Cazes, vijftien kilometer van de wijngaard.

In 2012 volgen we op driekwart hectare Merlot alweer voor het derde jaar de regels van de biologische wijnbouw. Dat betekent flink schoffelen in plaats van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen gebruiken op een perceel ter grootte van een flink voetbalveld. Het betekent ook aloude middelen als zwavel en kopersulfaat inzetten tegen de echte meeldauw en de valse meeldauw, als schimmelbroers de twee grootste vijanden van de wijnboer.

Twee keer lukte het op het laatste moment niet om onze ‘biowijn’ op fles te zetten. In 2010 werden de druiven afgekeurd wegens droogtestress, in 2011 kreeg de op grootschaligheid ingestelde cave onze proef met kleine tonnetjes niet rond.

Experimenteerboerderij

Dit jaar wilden we op voorhand zekerheid. Zowel onze toegewijde regisseur Pascal als de nieuwe directeur van de cave kwamen daarop met dezelfde optie.

De cave heeft, samen met een andere grootschalige cave uit de streek, bijna de helft van de aandelen in experimenteerboerderij Domaine de Cazes. Daar beproeft een team al jaren gewaagde rassen zoals onder meer Pinot Noir (oorspronkelijk Bourgogne) en Gewürztraminer (Elzas). Ze experimenteren met alternatieve snoeiwijzen (waaronder met de machine) en grondbewerking. En nu dus hopelijk ook de biologische Merlot van Les Hollandais.

Voor het team van Bellevue is dit voorlopig heel goede nieuws reden om een tandje bij te zetten op het biologische veld, tegenover het huis. Dat betekent om te beginnen: extra schoffelen (zie foto's vóór en ná de behandeling door Ief en equipes).

Het betekent ook: ongewenste takken weghalen, straks strenger selecteren op de rijpende trossen en niet schromen er een aantal weg te halen (vendange verte) om de ontwikkeling van de uitverkoren druiven te stimuleren. En natuurlijk, het klapstuk van de romantiek: oogst met de hand!

Wordt vervolgd!

Orchideeënpracht

Een schitterend kalkrijk graslandje in een idyllisch hoekje naast een wijnperceel toont in het begin van de zomer schitterende orchideeën, waaronder behoorlijk zeldzame, zoals de Bokkenorchis. Maar ook de Gewone orchis, het Hondskruid en de Lange tongorchis turven we met tientallen tegelijk.

In januari 2009 werd het domein van Bellevue uitgebreid met een halve hectare wijn, een halve hectare graanveld en een halve hectare bos. Op advies van bioloog Nico Jonker maaiden we aan de rand van dat bos een hooggelegen verwilderd struweel met eikjes en bramen met de grond gelijk. Het eerste jaar maaiden we met de bosmaaier en voerden het spul af, het tweede en derde jaar ging Pascal er met een zware maaimachine overheen.

Bokken

En kom nu eens kijken. Op een paar fraaie dagen begin juni zien we vijf verschillende soorten orchideeën, waaronder de zeldzame Bokkenorchis, waarvan we zeker acht exemplaren tellen. De naar dieren - vooruit, bokken - ruikende groenwitte bloemen hebben een als een serpentine gekrulde lip die aubergine kleurt. Een schitterend ding, vijftig centimeter lang en hoger.

Van het Hondskruid met zijn felle paarse kegel zien we zelfs tientallen. Intrigerend is ook de Lange tongorchis, met bordeauxrode lippen, die hun tong lijken uit te steken. "Zie je dat, tijdens dit buitje schuilen er bijen in de bloemen," constateert ecoloog Gerda Lenselink van Deltares. Op een regenachtige zondag inventariseert ze met engelengeduld de rijke flora van Bellevue.

Kuifjes

Maar dat is nog niet alles. In het hoog gelegen, wat zandige veld van amper twintig bij twintig meter ontwaren we Bitterling met grappige als zadels gevouwen blaadjes. We zien Bergandoorn met tweezijdig symmetrische blaadjes en witgele bloemen. Er is Viltig duizendblad met schitterend geveerde viltige blaadjes en schermvormige bloemen. Ook apart is de fraai gevormde Bremraap, die parasiteert op Duizendblad. En dan is er de Kuifhyacint die in kegelvormige paarse losse trossen, ja, kuifjes, groeit.

Tussen de orchideeën schieten nog altijd eikjes op en geven bramen de hoop nog niet op. Eind juli gaat de bosmaaier er weer doorheen en voeren we het maaisel af. Want maaien loont, zeggen de biologen.

Wijngaard door fris voorjaar op achterstand

Door het frisse voorjaar en vooral de enorm regenachtige aprilmaand is de wijngaard dit voorjaar veel later uitgelopen dan andere jaren.

In 2011 moesten we op Koninginnedag al versneld aan de bak om opspringende takken onderaan de stronken weg te halen. Dit jaar vreesden we echter dat de trouwe equipe uit Almere, die vandaag (30 mei) aan het werk gaat, weinig om handen zou hebben.

Dat valt gelukkig mee. Een paar fikse regenbuien half mei, gevolgd door een warme periode, bezorgde de wijngaard alsnog een groeistuip. Alles is snel frisgroen geworden. Er zijn dagen bij dat de uitlopers tien centimeter per dag groeien! Bovenin de planten en in het hart, aan de baguettes, is dat goed. Er zitten overal kleine bloemknopjes, en die komen nu in bloei.

Het eerst in de Chardonnay, het laatst in de Cot ruiken we de zwoele geur van Lelietjes der dalen. Zie een eerdere post voor een uitleg van de vruchtzetting van wijnplanten.

De wijngaard kwam dit jaar laat uit haar winterslaap. Begin februari kregen de planten een Siberische koude over zich heen, met voor de Languedoc ongewoon lage temperaturen van -12 graden. Dankzij stevige wind noteerden meteorologen ‘gevoelstemperaturen’ van -30 graden. Vrijwel alle oleanders en mimosa’s in de streek sneuvelden, ook op Bellevue.

In april volgde weer een frisse periode, met veel regen. Dat leidde onder meer tot een onregelmatig uitlopen van de loten aan de baguette. De wijnplant, telg uit de liaanfamilie, stopt veel energie in uitbreiding van zijn invloedsfeer. De buitenste uitlopers gaan voor alles. Door de kou sloegen vooral de Merlot-planten echter enkele knopen over. Het gevolg: gaten of ‘ramen’ (fenêtres) in de planten (foto boven).

Op het bio-Merlot-perceel snoeien we al twee jaar op dubbele baguettes om de liaanachtige uitbreidingsdrang te beteugelen en mooiere druiven te krijgen, Daardoor waren daar duidelijk minder fenêtres te zien.

Het bio-perceel is nu ook helemaal vrij van de laatste residuen onkruidbestrijdingsmiddelen die tot voor drie jaar geleden nog werden gebruikt. Het gevolg: kruishoge distels (foto onder) en veel onkruid. Schoffelen dus! Allez, hop, à l’attaque!

Flink balen!

Eind mei is de eerste snee van de intussen 20 hectare luzernevelden gemaaid en in balen geperst. De teller stokte op de ferme hoeveelheid van 117 balen.

De koude februariperiode heeft uiteraard niet alleen de wijngaard op achterstand gezet, maar ook het klaverachtige gewas luzerne is dit voorjaar wat achter gebleven. Niettemin is Thierry Bonhomme in zijn nopjes met de regens van april, gevolgd door de warme meimaand. "Door de kou en de nattigheid zie je wel wat meer wild raaigras en klaver, maar dat vinden de koeien en schapen alleen maar lekker," zegt Thierry opgetogen. Zijn negentig koeien en negentig schapen leveren biologisch vlees voor de regionale markt.

Groenbemester

Bonhomme boert in de Corbières, twintig kilometer oostwaarts. Daar is het niet alleen in de zomer gortdroog, maar ook in voorjaar is het zo droog dat zijn dieren moeten worden bijgevoerd. Eigenlijk heeft hij het hele jaar door voer nodig. Zijn eigen land levert daarvoor te weinig luzerne. Dit jaar maait Thierry voor het tweede jaar volop biologische luzerne op Bellevue.

Wij hebben er geen omkijken naar en onze bodem verbetert. De luzerne (een vlinderbloemige) bindt stikstof uit de lucht en zet het als groenbemester om in nitraat in de bodem. De grond wordt er zonder kunstmest rijker van. De dichte luzerne planten drukken bovendien onkruid weg en tijdens regenbuien in de winter krijgen erosie en afspoeling geen kans.

Tweede snee

Het mooie is ook dat Thierry op geheel eigen wijze zelf het optimale moment bepaalt. "Nous sommes dans le même bateau," zegt Thierry, terwijl hij onder het verse maaisel wijst op de zich alweer flink oprichtende luzerneplanten. "Ik laat de luzerne eerst goed in bloei komen. Als je bio bent en de luzerne voor meerdere jaren wilt exploiteren, moet je de plant één keer de volle cyclus laten doormaken. De eerste snee bevat daarvoor nog teveel onkruid en de derde snee is altijd onzeker, dus ik neem de tweede snee. Die wordt dit jaar van heel goede kwaliteit."

Koppel rode patrijzen

Doodgemoedereerd scharrelen twee bruine hoenderachtige vogels door de achtertuin. Ze zijn zich na enkele weken afwezigheid van de bewoners van Bellevue van geen mensen bewust.

Dichter en dichterbij komen ze. Onopvallend zandbruinkleurig van boven, maar dichterbij zien we een schitterend patroon van wit, zwart en bruin op de borst en vleugels. Ook de zwartgestreepte ‘halsketting’ valt op. Maar het meest markant is de vuurrode snavel en de rode poten van de vogels.

De vogelgids leert dat we hier op Bellevue van doen hebben met twee rode patrijzen. Waarschijnlijk zitten ze ergens in een akkerrand te broeden.

Bienvenu à Bellevue!

Witte Bellevue 2011: ‘echte Chardo’

Ongeveer veertig bezoekers kwamen zondag 13 mei naar de speciale Lenteproeverij om onze witte Bellevue 2011 te proeven. ‘Meer typisch Chardonnay,’ luidde over het algemeen het oordeel.

Voor het derde achtereenvolgende jaar maken we van ons kleine perceel Chardonnay (driekwart hectare) onze eigen wijn.

Doordat de persen van de cave zijn ingesteld op hoeveelheden van minimaal 15 duizend kilogram, spelen we zoals gebruikelijk leentjebuur bij een wijnboer die op dezelfde hoogte als Bellevue ook Chardonnay verbouwt. Dat is de beste garantie dat alle druiven bij de oogst even rijp zijn.

Bellevue ligt op bijna 300 meter hoogte, en wij denken dat onze eigen ‘Chardo’ daardoor een beetje atypisch is, met relatief veel frisse zuren (met name appels zoals granny). Dat is ook in de nieuwe jaargang, van de oogst van 2011, het geval.

Dit jaar echter neigt de wijn meer dan in de twee voorgaande jaren naar meer karakteristieke Chardonnay. Je kunt meer ‘geel fruit’ proeven, zoals mango, perzik en ananas.

Onze wijnabonnees zullen de Chardonnay 2011 later dit jaar uiteraard in hun wijnpakket aantreffen. Wie al tijdens de zomermaanden van deze Chardo wil genieten, kan gerust al een of meer dozen los bestellen. Kosten: 27 euro per doosje van zes flessen. Mail je bestellingen naar info@domaine-de-bellevue.nl.

Santé!

Picknick in de wijngaard

Volgens sommigen is het in de streek de gewoonte om de dag na Pasen alle overgebleven eieren stuk te slaan. Het moge een wat onbevestigde verklaring zijn, feit is dat Tweede Paasdag, Lundi de Pâques, vrienden en familie bij elkaar komen voor een omelet.

In onze contreien is die omelet voorzien van wilde asperges, formaat grote sperzieboon en zeer delicaat.

In de week voor Pasen kregen wij een mail van de ons onbekende Jean Paul, een wijnboer die net als wij zijn druiven levert aan de coöperatie. “Wij komen tweede paasdag bijeen voor de omelet en barbecue. De weersverwachting is echter onbestendig. Zouden we op Bellevue mogen picknicken zodat we in geval van regen in de hangar kunnen vertoeven?”, vroeg Jean Paul.

Toeval wilde dat wij die week ook op Bellevue waren voor wat klusjes in de wijngaard en het maaien van het opspringende gras. Uiteraard gaven we toestemming: ‘bienvenue à Bellevue’. “We komen met zijn veertigen en jullie zijn onze eregasten,” mailde Jean Paul per kerende post.

Maandagochtend arriveerden diverse auto’s met aanhangwagens vol tafels, stoelen, een barbecue, hout, serviesgoed, glaswerk, eieren, worsten, patés, kaas, taarten, bag-in-boxen met wijn en een enorme fles dertig jaar oude Armagnac.

Vanaf twaalf uur druppelde het gezelschap binnen, de meesten te voet, een aantal per auto. Het was schitterend weer, twintig graden en plein soleil. Kinderen voetbalden op het vers gemaaide gras, een vrouw deed gestrekt op het gazon een middagdutje. Het gezelschap at en dronk met volle teugen. De eregasten lieten zich onderdompelen in de Franse traditie en ambiance.

In een middag hebben we er een slordige veertig vrienden bij gekregen.

Oogst 2011 klaar voor botteling

De oogst van 2011 was overvloedig. Nog nooit oogstten we zoveel druiven op Bellevue.

De Cabernet franc en de Merlot vulden met gemak zelfs twee cuves van 30 duizend liter.

Net als vorig jaar werd onze derde rode druif Cot (Malbec) te licht bevonden voor een plaatsje in de cuve. Wijnmaker Laurent Duchêne gebruikte de in onze streek niet veel aangeplante Cot echter met plezier voor een roséwijn van de cave. “Hij is onvoldoende rijp voor rode wijn, maar de frisse zuren passen mooi in de rosé”, licht hij toe.

De proefmonsters uit beide rode cuves die duidelijk van elkaar verschillen door verschillende verhoudingen Merlot-Cabernet Franc konden Laurent noch ons echt bekoren. Zit het hem in de kwantiteit die spreekwoordelijk ten koste gaat van de kwaliteit?

“Dat hoeft niet”, zegt Laurent (rechts op de foto). “Waarschijnlijker is dat 2011 anders dan 2010 in onze streek een wat a-typisch jaar is. Op Bellevue viel het nog mee maar we hebben bijvoorbeeld juist in de oogstweken veel last gehad van schimmel die afkwam op het sap nadat het vlindertje vers de la grappe de rijpe druiven had lek geprikt.”

Op een mooie dag eind februari schotelt Laurent ons en de hele equipe die even een uurtje vrijnam van takkentrekkerij en opbindwerk een mooi staaltje blending voor. “Ik heb vorige week gewerkt aan een assemblage van jullie wijn”, zegt hij enthousiast.

Met een proeffles van de ene cuve vult hij een maatbeker voor tachtig procent. Met de fles uit de andere cuve vult hij de zaak aan tot honderd procent. Na zorgvuldig schudwerk krijgen we allemaal een bodempje van de rode wijn 2011.

En warempel, waar de beide afzonderlijke cuves geen fijn huwelijk oplevert tussen Merlot en Cabernet franc en kersenfruit, een bittertje, wat peperigs afzonderlijke impressies bleven, werden we op slag enthousiast van Laurent’s mix. We ontwaren een mooie geur vol kersen (Merlot), in de mond gevolgd door een aanhoudende en zuivere smaak van zwarte bessen (Cabernet franc).

Nog opmerkelijker is dat andere samenstellingen, bijvoorbeeld de helft uit de ene en de helft uit de andere cuve geen mooi samengaan bewerkstelligt, zo blijkt. Tachtig-twintig is precies goed.

Later dit jaar kunnen jullie de rode wijn uit 2011 proeven. Dit voorjaar zetten we wel de nieuwe witte wijn op fles en zullen we jullie hem als primeur op een extra proeverij in april of mei voorschotelen. De witte wijn - een derde van Bellevue, tweederde van de buurman - valt dit jaar meer ‘Chardonnay’ uit, met name meer doordat we meer geur en smaakimpressies van geel fruit ontwaren.

Helaas, helaas zijn dit de twee laatste cuves van Laurent die op fles worden gezet. De man die gedurende zes jaar met veel passie zesmaal onze eigen kleine Bellevue-wijn maakte op de grote cave, vertrekt bij de cave. Hij gaat in de Cognac-streek werken, waar zijn vrouw vandaan komt. Zij gaat haar vader opvolgen.

Laurent, millefois merci pour le travail pour Bellevue! En nu maar hopen dat we net zo’n vurige voorstander van ons project als zijn opvolger treffen.

Analyse van grond in de biomerlot

“Ik vind het gesnoeide hout wat dun en je zou kunnen overwegen een drainage aan te leggen in het midden van de helling”, wijst Eric le Ho.

De adviseur van de biologische wijnboeren maakt met ons een rondgang over het veld waar nu voor het derde jaar gaan werken volgens de principes van de biologische wijnbouw.

Het magere hout van de gesnoeide Merlottakken kan duiden op een gebrek aan bepaalde sporenelementen in de bodem. Een tekort aan koper zal het vermoedelijk niet zijn, maar mogelijk ontbeert de bodem magnesium, kalium, fosfor of nitraat.

Boven de grond kennen we na acht jaar Bellevue vrijwel elk hoekje van de wijngaard, maar van de ondergrondse situatie hebben we eigenlijk geen idee. Vandaar dat Thierry Grimal, net als Eric wijngaardadviseur, met zijn grondboor bodemmonsters komt nemen.

“Proficiat met jullie achtste verjaardag”, zegt Thierry. “Door jullie werk is de wijngaard enorm verbeterd, het ziet er magnifiek uit”, zegt hij terwijl hij zijn grondboor de grond in draait. We glimmen van trots.

Later dit voorjaar volgt nog een analyse van het blad van de bio-Merlotplanten. Mocht er een gebrek aan elementen in de bodem aan het licht komen, dan zullen we voor aanvulling ervan zorgen. Uiteraard met respect voor de biologische wijnbouw. Want hoewel we nog steeds geen fles van ons troetelveldje hebben geproduceerd, gaan we hardnekkig door met dit bio-experiment.

Streng Winterwerk

Precies op het moment dat de dooi inzette, betrad de eerste winterequipe de wijngaard. In de nacht en ochtend vroor het aanvankelijk nog, maar in de loop van de ochtend was sprake van schitterend weer. En dat gedurende twee weken vrijwel onafgebroken.

Beter konden we het niet hebben. Onder een blauwe hemel met stralende zon snoeide Abdel als een haas de resterende percelen, terwijl een groot aantal mensen de gesnoeide takken uit de draden trok, palen en draden herstelde en spijkers controleerde. Vervolgens bonden we de overgebleven loot op de ijzerdraad.

In totaal klaarden we met achttien mensen in tien dagen de hele klus. Een absoluut snelheidsrecord. De resterende dagen was er zelfs nog ruimte om ook de bovenste ijzerdraden aan te spannen en de onderste draden naar beneden te brengen. Ook hakten we nog bramen en eikjes weg tussen de wijnranken.

Zo mazzelden we dit voorjaar enorm met het weer. Maar vooral hadden we weer enorm veel geluk met de hulp van de steeds meer geroutineerde voorjaarsploegen, dit jaar bestaande uit Gerrit, Afke, Mark, Margreet, Joost, Jan, Nardy, Diny, Sonja, Joke en Agnes!

Barre winter, ook in Zuid-Frankrijk

Net als Nederland was Zuid-Frankrijk in februari in de ban van de winter. Voor mediterrane begrippen was er sprake van extreme temperaturen van 14 graden onder nul in de nacht. Overdag vroor het vier tot vijf graden.

“Daarbij maakte de harde wind dat het aanvoelde als min twintig, horrible!”, vertelt Abdel. Alsof dat nog niet genoeg was, stond onze trouwe snoeier daarbij op sommige dagen nog tot zijn knieën in de sneeuw. “Ik ben een paar keer onverrichterzake naar huis gegaan”, zegt hij.

De extreme winterperiode hield drie weken aan en zette de boeren in de streek op fikse achterstand met hun snoeiwerkzaamheden.

Wie wel flink aan de bak konden, waren de loodgieters en aannemers. Veel huizen kampten met gesprongen waterleidingen. Op Bellevue is helaas de stokoude centrale verwarmingsketel (op diesel) kapotgevroren. Jammer, maar niet rampzalig, want we stoken al twee jaar vrijwel volledig op hout.

Toen wij half februari aankwamen voor het voorjaarswerk, was het ergste leed geleden. De eerste dagen was het ’s ochtends nog flink koud. De volle zon en de geringe wind maakte echter dat we flink voortuit konden.

Als bewijs van het mooie en warme weer smolt gedurende deze eerste week een flink blok ijs in onze regenton tot een kunstzinnige creatie (foto boven).

Ook de natuur staat voorlopig flink op achterstand. Voor het eerst in jaren zien we niet de fraaie amandelbloesem aan de 130 jaar oude boom in de tuin bloeien. We moeten het doen met de herinnering aan vorige jaren (foto onder).

Paaltjes uit eigen bos

"Laat mij één paal zien die ik heb gekloofd en die al verrot is," zegt Patrick Gos. En weer ging hij er deze winter stevig in.

Sinds 2007 hakt Patrick elke winter een stuk of tien acaciabomen om, soms wel exemplaren van vijftien meter hoog. Honderd tot honderdvijftig acacia-paaltjes zijn het resultaat, zwaar en massief en prima geschikt om de draden te dragen waaraan onze wijnranken worden opgebonden.

De bomen staan op de noordhelling van een verwaarloosd stuk bos dat dankzij het werk van Patrick en zijn collega’s Christian en Alain meer lucht en licht krijgt en zich zo kan vernieuwen.

Het mooie van acacia is dat op de stronken direct nieuwe uitlopers ontspringen. Op het perceel waar Patrick in 2007 begon te kappen, zijn al weer polsdikke stammetjes opgekomen.

Dit jaar hebben we anderhalve dag meegewerkt om de bomen te vellen, de stammen in stukken van twee meter te zagen en ze vervolgens in vier of zes paaltjes te kloven.

Patrick bracht een tractor mee die met een hydraulische schroef de eerste aanzet gaf, maar het blijft een heftig karwei. We zijn evengoed weer 120 paaltjes rijker. De oude verrotte exemplaren, meest op de punt, worden verzaagd tot brandhout.

Kwakkelwinterwerk

Tot nog toe is het een kwakkelwinter in Zuid-Frankrijk.

Geen sneeuw, hoge temperaturen en vooral: nogal droog. Te droog, want de heuvels moeten zich flink volzuigen om wijnpercelen en luzernevelden door de zomerdroogte te helpen.

Voordeel is wel dat het goed weer is geweest om te snoeien. Tussen Kerstmis en Driekoningen snoeiden we bijna 2,5 hectare merlot, waaronder het bio-veld.

Op de foto's van links naar rechts: Abdel, onze professionele snoeier, Marijke, Maarten, Ief en René.

Klusjes

En als we voor een plotselinge stortbui naar binnen moesten, wachtten ook binnenshuis talrijke klusjes: stoelen lijmen, reparaties aan tafels en gordijnrails, wc-pot en douche.